Diderma

Diderma
	Diderma effusum
	Taxonomische indeling
Rijk:	Protozoa
Stam:	Amoebozoa
Klasse:	Mycetozoa (Slijmzwammen)
Onderklasse:	Myxogastrea (Plasmodiale slijmzwammen)
Orde:	Physarales
Familie:	Didymiaceae
	Geslacht
	Diderma; Pers. (1794)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Diderma op Wikispecies
Portaal	Biologie

Diderma^[1] is een geslacht van slijmzwammen (Myxomycetes^[2]) uit de orde Physarales. Het geslacht omvat meer dan 70 soorten wereldwijd. Voor Centraal-Europa worden ongeveer 30 soorten gegeven. De typesoort is Diderma globosum.

Kenmerken bewerken

De vruchtingen worden gevormd als gesteelde of sessiele sporocarp of plasmodiocarp. De omslag (peridia) heeft twee, zelden drie lagen. Hun buitenste laag bestaat uit een vaste korst van amorfe kalkbolletjes (onderklasse Diderma) of uit kraakbeenachtige, amorfe kalk of pseudokristallijne kalkschilfers (onderklasse Leangium). De binnenste laag is dun en transparant als een membraan. Bij dubbele peridia is het losjes of stevig verbonden met de buitenste laag. Bij triple peridia zit de middelste laag stevig vast aan de buitenste. De dunne hoofdhuid is vertakt of in een netwerk. Soms zijn er korrelige tot nodulaire afzettingen of spilachtige verdikkingen. Meestal is de hoofdhuid kalkvrij. Een columella is meestal aanwezig. Het is vaak bolvormig tot halfrond of cilindrisch van vorm. Meer zelden wordt het alleen gevormd uit een verdikte basis van vruchtvorming. De sporen zijn in bulk donkerbruin tot zwart. Ze lijken grijs tot paarsbruin in doorvallend licht.

Geslachtsafbakening bewerken

Het geslacht Didymium is verwant aan Diderma. Zie daar om onderscheid te maken tussen de twee groepen.

Systematiek bewerken

Binnen het geslacht wordt onderscheid gemaakt tussen de onderklasse Diderma en Leangium. De eerste heeft een fragiele, ruwe of eierschaalachtige, gladde buitenste peridiumlaag, die nauwelijks of stevig is verbonden met de binnenste laag. Soorten van het ondergeslacht Leangium hebben een kraakbeenachtige en gladde buitenlaag, die meestal stevig is verbonden met de middelste of binnenste laag. De peridia scheuren vaak stervormig open. Plasmodiocarps^[3] worden meestal alleen gevormd uit het Diderma-subgenus.

Soorten bewerken

Volgens Index Fungorum telt het geslacht 70 soorten (peildatum februari 2023):

Soortnaam	Auteur(s)	Publicatiejaar
Diderma aglomerosporum	D.I. Barbosa & L.H. Cavalcanti	2021
Diderma alexopouli	T.N. Lakh.	1978
Diderma alpinospumarioides	K.S. Thind	1977
Diderma alpinum	(Meyl.) Meyl.	1917
Diderma areolatum	M.L. Farr	1979
Diderma asteroides (Sterkalkschaaltje)	(Lister & G. Lister) G. Lister	1911
Diderma aurantiacum	Y. Yamam. & Nann.-Bremek.	1990
Diderma badhamioides	K.S. Thind	1977
Diderma berkeleyanum	(Rostaf.) Kuntze	1898
Diderma botryosum	Nann.-Bremek. & Y. Yamam.	1986
Diderma brooksii	Kowalski	1968
Diderma carneum (Roze kalkschaaltje)	Nann.-Bremek.	1968
Diderma chondrioderma (Vliezig kalkschaaltje)	(de Bary & Rostaf.) Kuntze	1898
Diderma cinereum (Parelgrijs kalkschaaltje)	Morgan	1894
Diderma cingulatum (Knotskalkschaaltje)	Nann.-Bremek.	1968
Diderma circumscissile	S.D. Patil, R.L. Mishra & Ranade	1979
Diderma corrugatum	T.E. Brooks & H.W. Keller	1977
Diderma crustaceum	Peck	1874
Diderma darjeelingense	K.S. Thind & H.S. Sehgal	1964
Diderma deplanatum (Plat kalkschaaltje)	Fr.	1829
Diderma diadematum	Schokn. & J.L. Crane	1978
Diderma donkii (Dof kalkschaaltje)	Nann.-Bremek.	1973
Diderma effusum (Versmolten kalkschaaltje)	(Schwein.) Morgan	1894
Diderma europaeum	(Buyck) Kuhnt	2017
Diderma evelinae	(Meyl.) Kowalski	1975
Diderma fallax	(Rostaf.) E. Sheld.	1895
Diderma floriforme (Tulpvormig kalkschaaltje)	(Bull.) Pers.	1794
Diderma fragile	Aramb.	1973
Diderma gigantocolumellae	M.L. Farr	1971
Diderma globosum (Bol kalkschaaltje)	Pers.	1794
Diderma gracile	Aramb.	1973
Diderma hemisphaericum (Schijfvormig kalkschaaltje)	(Bull.) Hornem.	1829
Diderma indicum	K.S. Thind & H.S. Sehgal	1964
Diderma lohgadense	S.D. Patil, R.L. Mishra & Ranade	1979
Diderma lucidum	Berk. & Broome	1861
Diderma luteoalbum	Buchet	1941
Diderma lyallii	(Massee) T. Macbr.	1899
Diderma maculatum	Buyck	1984
Diderma marieae	S.D. Patil, R.L. Mishra & Ranade	1979
Diderma meyerae	H. Singer, G. Moreno, Illana & A. Sánchez	2003
Diderma microcarpum	Meyl.	1924
Diderma miniatum	Nann.-Bremek.	1989
Diderma montanum (Dunstelig kalkschaaltje)	(Meyl.) Meyl.	1921
Diderma nigrum	Kowalski	1968
Diderma niveum	(Rostaf.) E. Sheld.	1895
Diderma ochraceum (Okerkleurig kalkschaaltje)	Hoffm.	1795
Diderma petaloides	Buyck	1983
Diderma peyerimhoffii	(Maire & Pinoy) H. Neubert, Nowotny & K. Baumann	2000
Diderma platycarpum	Nann.-Bremek.	1966
Diderma punense	S.D. Patil, Ranade & R.L. Mishra	1979
Diderma radiatum (Bruinwit kalkschaaltje)	(L.) Morgan	1894
Diderma reticulosporum	Nann.-Bremek., Mukerji & Pasricha	1984
Diderma rimosum (Bros kalkschaaltje)	Eliasson & Nann.-Bremek.	1983
Diderma robustum	Aramb.	1973
Diderma rufostriatum (Roodgevlekt kalkschaaltje)	Nann.-Bremek. & Lado	1985
Diderma rufum (Roodbruin kalkschaaltje)	Nann.-Bremek.	1968
Diderma saundersii (Papierdun kalkschaaltje)	(Berk. & Broome ex Massee) E. Sheld.	1895
Diderma sauteri	(Rostaf.) E. Sheld.	1895
Diderma scabrum	Eliasson & Nann.-Bremek.	1983
Diderma sessile	(Brândz?) Mar. Mey. & Poulain	1999
Diderma simplex (Vuilgeel kalkschaaltje)	(J. Schröt.) E. Sheld.	1895
Diderma spumarioides (Witvoetig kalkschaaltje)	(Fr. & Palmquist) Fr.	1829
Diderma stellulum	M.L. Farr	1988
Diderma subasteroides	M.L. Farr	1971
Diderma subcaeruleum	Kowalski	1968
Diderma subincarnatum	Kowalski	1967
Diderma subviridifuscum (Groenvliezig kalkschaaltje)	Buyck	1988
Diderma testaceum (Kussenkalkschaaltje)	(Schrad.) Pers.	1801
Diderma umbilicatum (Robuust kalkschaaltje)	Pers.	1801
Diderma velutinum	Bortnikov	2018

Literatuur bewerken

Hermann Neubert, Wolfgang Nowotny, Karlheinz Baumann, Heidi Marx: Die Myxomyceten Deutschlands und des angrenzenden Alpenraumes unter besonderer Berücksichtigung Österreichs. Band 2. Karlheinz Baumann Verlag, Gomaringen 1995, ISBN 3-929822-01-6, S. 32 f.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Diderma - Kalkschaaltjes. www.loegiesen.nl. Gearchiveerd op 18 mei 2021. Geraadpleegd op 18-05-2021.
↑ (en) Myxomycetes | organism. Encyclopedia Britannica. Gearchiveerd op 16 mei 2021. Geraadpleegd op 18-05-2021.
↑ (en) Plasmodiocarp Photos - Free & Royalty-Free Stock Photos from Dreamstime. Plasmodiocarp Photos - Free & Royalty-Free Stock Photos from Dreamstime. Geraadpleegd op 18-05-2021.

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Diderma op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

[1] Diderma - Kalkschaaltjes. www.loegiesen.nl. Gearchiveerd op 18 mei 2021. Geraadpleegd op 18-05-2021.

[2] (en) Myxomycetes | organism. Encyclopedia Britannica. Gearchiveerd op 16 mei 2021. Geraadpleegd op 18-05-2021.

[3] (en) Plasmodiocarp Photos - Free & Royalty-Free Stock Photos from Dreamstime. Plasmodiocarp Photos - Free & Royalty-Free Stock Photos from Dreamstime. Geraadpleegd op 18-05-2021.

[1]

[2]

[3]