Dambordjes-associatie

Dambordjes-associatie
Syntaxonomische indeling
Klasse:	Verrucario-Schistidietea; (klasse van stippelkorsten en achterlichtmossen)
Orde:	Verrucarietalia; (stippelkorst-orde)
Verbond:	Circinarion calcareae; (dambordjes-verbond)
Associatie
	Circinarietum contortae; Kaiser ex Klem. 1955
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons

De dambordjes-associatie (Circinarietum contortae) is een associatie uit het dambordjes-verbond (Circinarion calcareae). De associatie omvat eutrafente, door korstvormende lichenen gedomineerde epilithische vegetatie.

Naamgeving en codering bewerken

Synoniem: Aspicilietum contortae Kaiser ex Klem. 1955^[1]
Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r49Ba01

De wetenschappelijke naam Circinarietum contortae is afgeleid van de botanische naam van rond dambordje (Circinaria contorta); dit is de belangrijkste kensoort van de associatie.

Fysiognomie bewerken

Het vegetatieaspect van de dambordjes-associatie wordt hoofdzakelijk gevormd door een vlekkenpatroon met witte en/of grijze, korstvormige korstmossen. Dikwijls is de associatiekensoort rond dambordje aspectbepalend en zeer dominant in de vegetatie. Het witte en/of grijze vlekkenpatroon – waaraan de dambordjes-associatie vaak makkelijk te herkennen is – wordt op trottoirs en pleinen soms verward met kauwgom dat in steden regelmatig in groten getale als zwerfafval plat op de bestrating zit aangedrukt. Eveneens wordt het vegetatieaspect van de dambordjes-associatie weleens verward met het witgrijze vlekkenpatroon van de ontlasting van duiven op bestrating. Tijdens natte omstandigheden kan de vegetatie een groenige kleur krijgen doordat rond dambordje dan vaak tijdelijk groener wordt.

Ecologie bewerken

De dambordjes-associatie is een uitgesproken cultuurvolgend vegetatietype. Het substraat van de associatie omvat kalkhoudende, relatief gladde, horizontale oppervlakken van vaste steen waarop geen accumulatie van strooisel kan plaatsvinden. Tevens is de standplaats van dit vegetatietype in het volle zonlicht. De dambordjes-associatie ontwikkelt zich meestal als tredvegetatie op stoeptegels en klinkers, waardoor het grote oppervlakten kan beslaan op pleinen, trottoirs, straten en parkeerplaatsen. Ook leeft de associatie vaak op grafzerken.

De gemeenschap is goed aangepast aan een hoge milieudynamiek. De associatie verdraagt zeer lage en zeer hoge temperaturen goed, alsmede schommelingen hiertussen. Daarnaast kan de associatie ook goed tegen lange droge perioden en ook korte overstroming. Betreding en berijding worden ook goed verdragen.

Vegetatiezonering bewerken

Dambordjes-associatie in mozaïek met de associatie van vetmuur en zilvermos.

In de vegetatiezonering vormt de dambordjes-associatie op extensief gebruikte bestrating vaak een vegetatiemozaïek met de associatie van vetmuur en zilvermos (Bryo-Saginetum). Op overige horizontale oppervlakken waar scheuren of gleuven in kunnen zitten, zoals grafzerken, staat de dambordjes-associatie regelmatig in contact met de muisjesmos-associatie (Orthotricho-Grimmietum) die de spleten opvult.

Verspreiding bewerken

De dambordjes-associatie komt in Nederland en Vlaanderen zeer algemeen voor. Het is een van de meest algemene associaties van het stedelijk gebied.

Fotogalerij bewerken

Vegetatieaspect op een trottoir
Een close-up van de associatie

Zie de categorie Circinarietum contortae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Schrijvers-Gonlag, M., Van Dort, K.W. & Van Gennip, B. (2018). Mossen- en Korstmossengemeenschappen in Nederland – Standaardlijst, verspreiding, zeldzaamheid, trend en Rode Lijst-status. Stratiotes no. 53.

[1] Schrijvers-Gonlag, M., Van Dort, K.W. & Van Gennip, B. (2018). Mossen- en Korstmossengemeenschappen in Nederland – Standaardlijst, verspreiding, zeldzaamheid, trend en Rode Lijst-status. Stratiotes no. 53.

[1]