Dam Jaarsma
Adam Aukes (Dam) Jaarsma (Oostermeer, 29 juli 1914 - Drachten, 10 juli 1991) was een Fries schrijver, dichter en verhalenverzamelaar.
Jaarsma was een zoon van Auke Adams Jaarsma, veehouder in Oostermeer, en van Hinke Okkes Bosgra. Hij studeerde theologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Vanwege de Tweede Wereldoorlog heeft hij zijn studie niet voltooid. Hij werd hulppredikant en godsdienstleraar in Delfzijl, maar keerde spoedig terug naar zijn geboorteplaats Oostermeer. Naast vrijzinnig-hervormd hulppredikant ontwikkelde hij zich tot een Friestalig schrijver en dichter. In 1954 ontving hij voor zijn gedicht Allinne de Rely Jorritsmapriis, een Friese literatuurprijs, die in dat jaar voor het eerst werd toegekend. In 1989 ontving hij de erepenning van de gemeente Tietjerksteradeel. Zijn geboortehuis (zie afbeelding) werd naar hem het Dam Jaarsmahûs genoemd.
Naast schrijver en dichter was Jaarsma ook een verzamelaar van oude volksverhalen. Zijn opdrachtgever was het Volkskundebureau van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), sinds 1998 het Meertens Instituut), een instituut dat bekend is geworden door het werk Het Bureau van Voskuil. In "Het Bureau" wordt Dam Jaarsma opgevoerd onder de naam J.J. Damsma. Jaarsma legde de hand op ruim 15.000 volksverhalen, merendeels afkomstig uit het gebied van de Friese Wouden in het oosten van de provincie Friesland.
Jaarsma overleed in juli 1991 in ziekenhuis Nij Smellinghe te Drachten
Bibliografie bewerken
- Van een oud vrouwtje, een pannekoek en een varken (1954) uitg. Laverman, Drachten (in 1962 in tweede druk verschenen als Fan in âld wyfke, in pankoek en in baerch: dit âlde mearke waerd út 'e folksmûle optekene en biwurke en in 1981 opnieuw uitgebracht door de Algemiene Fryske Ûnderrjocht Kommisje, Leeuwarden)
- It skriuwboerd (1956) uitg. Osinga, Bolsward
- Uit het album van Tietjerksteradeel, 1e druk 1979, in 1992 in tweede druk verschenen bij Interboek van Seyen, Leeuwarden
- Fan in hin en in foks: in âld teltsje: dit teltsje waard út 'e folksmûle optekene (1980) uitg. Lykele Jansma, Buitenpost
- Ut it gea fan Sterke Hearke: in kar út it fersprate wurk fan Dam Jaarsma (1987) uitg. Fryske Akademy bezorgd door Ph.H. Breuker, J. van der Kooi en J.J. Spahr van der Hoek
- Kertiersteat fan Dam Jaarsma, Genealogysk Jierboek 1992, uitg. Fryske Akademy, bezorgd door Reid van der Ley.
- Ook schreef hij, deels met anderen als Sjouk Koopmans, Jelle van der Meulen en Hinke Castelein, diverse toneelstukken onder meer voor kinderen.
Zie ook bewerken
| Bronnen |