Crocopoda
De Crocopoda zijn een groep reptielen behorende tot de Archosauromorpha.
| Crocopoda Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Perm | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Amerikaanse alligator | |||||||
| Taxonomische indeling | |||||||
| |||||||
| Geslacht | |||||||
| Crocopoda | |||||||
Crocopoda op  Wikispecies
| |||||||
| |||||||
In 2016 benoemde Martín Dário Ezcurra een klade Crocopoda, de "krokodilvoeten". De naam verwijst naar een synapomorfie, nieuw gedeeld kenmerk, het bezit van een bult op het hielbeen, zoals ook de tot de Crocopoda behorende krokodillen die tonen. Ezcurra beklemtoonde dat, zoals bij alle kladen, de afstamming doorslaggevend is, niet het toevallig aanwezig of afwezig zijn van het kenmerk. Ezcurra vond het begrip nuttig om meer afgeleide archosauromorfen te onderscheiden van erg basale vormen die traditioneel in de Prolacertiformes waren ondergebracht.
De Crocopoda zijn door Ezcurra gedefinieerd als de groep omvattende Azendohsaurus madagaskarensis Flynn et al. 2010, Trilophosaurus buettneri Case 1928, Rhynchosaurus articeps Owen 1842 en Proterosuchus fergusi Broom 1903 en alle soorten nauwer verwant aan Azendohsaurus, Trilophosaurus, Rhynchosaurus en Proterosuchus dan aan Protorosaurus speneri Meyer 1830 of Tanystropheus longobardicus Bassani 1886.
Behalve de tuber calcaneum stelde Ezcurra verschillende andere synapomorfieën vast, dus kenmerken die kort na de afsplitsing van de groep moeten zijn ontwikkeld. Aan de voorkant of binnenkant van het bovenste slaapvenster bevindt zich een uitholling. De opstaande rand rond de oogkas beperkt zich tot de opgaande tak van het jukbeen, zich soms voortzettend over de neergaande tak van het postorbitale. De opgaande tak van de praemaxilla achter het neusgat is breed en plaatvormig. De neergaande achterrand van het buitenste wandbeen is hoog, plaatvormig in achteraanzicht en ongeveer gelijk in hoogte aan het supraoccipitale. De processus parocipitalis, ontspruitend aan het opisthoticum, is aan het uiteinde van voor naar achter afgeplat. De bovenrand van het exoccipitale loopt naar binnen uit in een breed contact met de hogere elementen van het achterhoofd. De onderste voorste tak van het proöticum is goed ontwikkeld. Het retroarticulair uitsteeksel aan de achterkant van de onderkaak is naar boven gebogen. De tanden zijn vergroeid met hun tandkassen. Bij het sprongbeen zijn de raakvlakken met het scheenbeen en het kuitbeen gescheiden van de uitholling aan de voorkant door een opstaande richel. Het sprongbeen heeft een groeve op de achterzijde.
De oudste crocopode is bekend van het late Perm, het Wuchiapingien, namelijk Eorasaurus olsoni. Nog levende crocopoden zijn de krokodilachtigen en de vogels.
De positie van de Crocopoda in de evolutionaire stamboom volgens de analyse van Ezcurra wordt weergegeven door het volgende kladogram.
| Sauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bronnen, noten en/of referenties
Literatuur
Noten |