Comrades Marathon

De Comrades Marathon is een ultramarathon van ongeveer 90 kilometer, die sinds 1921 jaarlijks wordt gehouden in de provincie KwaZoeloe-Natal in Zuid-Afrika.

Elena Nurgalieva (2012)
Gert Thys tijdens de wedstrijd (2012)
Ludwick Mamabolo (2013)

De Comrades Marathon is de oudste en qua deelnemersveld de sterkste ultramarathon ter wereld. De wedstrijd wordt georganiseerd door de Comrades Marathon Association (CMA).

Bij de wedstrijd is een tijdslimiet van kracht van 12 uur.

Parcours bewerken

Het parcours van de Comrades Marathon loopt van Durban naar Pietermaritzburg en kent twee varianten; het opwaartse parcours dat begint in Durban en het neerwaartse parcours dat begint in Pietermaritzburg.

Het parcours wordt gekenmerkt door een aantal heuvels die worden aangeduid met “de grote vijf”.

Geschiedenis bewerken

De Comrades Marathon werd voor het eerst gehouden op 24 mei 1921 en is met uitzondering van de periode tijdens Tweede Wereldoorlog en coronapandemie elk jaar gehouden. De editie uit 2010 was de 85e marathon. Tot op heden hebben meer dan 300.000 lopers de race voltooid.[1][2]

De race was een idee van Vic Clapham, een veteraan uit de Eerste Wereldoorlog, die op deze manier de Zuid-Afrikaanse soldaten die waren omgekomen in de oorlog eer wilde bewijzen. Clapham had zelf tijdens de oorlog een 2700 kilometer lange tocht moeten maken door Duits-Oost-Afrika en vond daarom een race die lopers sterk zou testen op hun fysieke uithoudingsvermogen een gepast eerbetoon.

Voor de eerste race in 1921 meldden 48 hardlopers zich aan, maar slechts 34 kregen toestemming te mogen starten. Slechts 16 deelnemers haalden de finish. De winnaar van de eerste race was Bill Rowan, in een tijd van 8:59.

De eerste vrouw die de race liep was Frances Hayward in 1923,[3] maar omdat de race officieel nog geen vrouwen toeliet, werden haar deelname en tijd niet erkend. In 1975 bestond de marathon 50 jaar en dat was dan ook het jaar waar er voor het eerst vrouwen legaal mee mochten doen.

Van 1962 tot 1994 werd de race jaarlijks gehouden op Republieksdag, een nationale feestdag in Zuid-Afrika gevierd op 31 mei. Toen deze dag werd afgeschaft in 1995 werd de datum veranderd naar de Dag van de Jeugd op 16 juni. In 2007 werd de datum onder druk van de ANC-Jeugdliga veranderd naar 17 juni, omdat de race volgens hen te veel zou afleiden van het belang van de dag van de jeugd. De laatste paar jaar is de race steeds op een andere datum gehouden.

Tot op heden hebben 7 deelnemers de marathon niet overleefd.[4]

Regels bewerken

Atleten krijgen 12 uur de tijd om het parcours te voltooien. Tot 2003 was dit nog 11 uur. Er zijn langs de hele route een aantal controlepunten die de deelnemers binnen een bepaalde tijd dienen te bereiken. Lukt dit niet, dan worden ze gedwongen te stoppen met de wedstrijd.

Lopers die met succes 9 marathons hebben gelopen krijgen een geel nummer, en lopers die 10 marathons hebben voltooid een groen nummer.

Prijzen bewerken

Alle deelnemers die binnen de limiet van 12 uur finishen krijgen een medaille.

De medailles worden als volgt verdeeld:

  • Gouden medaille: de eerste 10 mannen en vrouwen.
  • Wally Hayward medaille (zilver met een gouden rand): alle lopers vanaf de 11e die binnen 6 uur finishen.
  • Zilveren medaille: alle lopers die tussen de 6 uur en 7,5 uur finishen.
  • Bill Rowan medaille (brons met een zilveren ring): alle lopers die tussen de 7,5 uur en 9 uur finishen.
  • Bronzen medaille: alle lopers die tussen de 9 uur en 11 uur finishen.
  • Vic Clapham medaille (koper): alle lopers die tussen de 11 uur en 12 uur finishen.

Voor 2000 werden alleen gouden, zilveren en bronzen medailles uitgereikt. De Bill Rowan medaille werd in 2000 geïntroduceerd en is vernoemd naar de eerste winnaar van de Comrades Marathon in 1921. De tijdlimiet voor deze medaille is gebaseerd op Rowans eindtijd; 8 uur en 59 minuten.

De Vic Clapham medaille werd in 2003 geïntroduceerd en is vernoemd naar de oprichter van de marathon. De invoering van deze medaille viel samen met de uitbreiding van de maximaal toegestane looptijd van 11 uur naar 12 uur.

De Wally Hayward medaille werd in 2007 ingevoerd en is vernoemd naar vijfvoudig winnaar Wally Hayward.

Records bewerken

Parcoursrecords bewerken

Parcours Recordhouder Land Jaar Tijd
Mannen Neerwaarts David Gatebe   Zuid-Afrika 2016 5:18.19
Opwaarts Leonid Shvetsov   Rusland 2008 5:24.49
Vrouwen Neerwaarts Frith van der Merwe   Zuid-Afrika 1989 5:54.43
Opwaarts Gerda Steyn   Zuid-Afrika 2019 5:58.53

Meeste overwinningen bewerken

Mannen Overwinningen Land Vrouwen Overwinningen Land
Bruce Fordyce 9   Zuid-Afrika Elena Nurgalieva 8   Rusland
Arthur Newton 5   Zuid-Afrika Maureen Holland 4   Zuid-Afrika
Hardy Ballington 5   Zuid-Afrika Lettie van Zyl 3   Zuid-Afrika
Wally Hayward 5   Zuid-Afrika Helen Lucre 3   Zuid-Afrika
Jack Mekler 5   Zuid-Afrika Frith van der Merwe 3   Zuid-Afrika
Alan Robb 4   Zuid-Afrika Maria Bak 3   Duitsland

Meeste medailles bewerken

  1. Dave Rogers (44 medailles)
  2. Clive Crawley (42 medailles)[5]

Winnaars bewerken

Jaar Up of down Tijd Man Land Tijd Vrouw Land
2022 d 5:30.38 Tete Dijana   RSA 6:17.48 Alexandra Morozova   RUS
2019 u 5:31.33 Edward Mothibi   RSA 5:58.53 Gerda Steyn   RSA
2018 d 5:26.34 Bongmusa Mthembu3   RSA 6:10.03 Ann Ashworth   RSA
2017 u 5:35.34 Bongmusa Mthembu2   RSA 6:27.35 Camille Herron   USA
2016 d 5:18.19 David Gatebe   RSA 6:25.55 Charne Bosman   RSA
2015 u 5:38.36 Gift Kelehe   RSA 6:12.22 Caroline Wostmann   RSA
2014 d 5:28.29 Bongmusa Mthembu1   RSA 6:18.12 Eleanor Greenwood   GBR
2013 u 5:32.09 Claude Moshiywa   RSA 6:27.09 Elena Nurgalieva8   RUS
2012 d 5:31.03 Ludwick Mamabolo   RSA 6:07.12 Elena Nurgalieva7   RUS
2011 u 5:32.45 Stephen Muzhingi3   ZIM 6:24.11 Elena Nurgalieva6   RUS
2010 d 5:29.01 Stephen Muzhingi2   ZIM 6:13.03 Elena Nurgalieva5   RUS
2009 d 5:23.27 Stephen Muzhingi   ZIM 6:12.08 Olesya Nurgalieva2   RUS
2008 u 5:24.49 Leonid Shvetsov2   RUS 6:14.38 Elena Nurgalieva4   RUS
2007 d 5:20.49 Leonid Shvetsov   RUS 6:10.11 Olesya Nurgalieva   RUS
2006 u 5:35.19 Oleg Kharitonov   RUS 6:09.24 Elena Nurgalieva3   RUS
2005 d 5:27.10 Sipho Ngomane   RSA 5:58.50 Tatyana Zhirkova   RUS
2004 u 5:31.22 Vladimir Kotov3   BLR/  RSA 6:11.15 Elena Nurgalieva2   RUS
2003 d 5:28.52 Fusi Nhlapo   RSA 6:07.46 Elena Nurgalieva   RUS
2002 u 5:30.59 Vladimir Kotov2   BLR/  RSA 6:14.21 Maria Bak3   GER
2001 d 5:25.51 Andrew Kelehe   RSA 6:13.53 Elvira Kolpakova   RUS
2000 u 5:25.33 Vladimir Kotov   BLR/  RSA 6:15.35 Maria Bak2   GER
1999 d 5:30.10 Jaroslaw Janicki   POL 6:31.03 Birgit Lennartz   GER
1998 u 5:26.25 Dmitri Grishine2   RUS 6:38.57 Rae Bisschoff   RSA
1997 d 5:28.37 Charl Mattheus   RSA 5:58.24 Ann Trason2   USA
1996 u 5:29.33 Dmitri Grishine   RUS 6:13.23 Ann Trason   USA
1995 d 5:34.02 Shaun Meiklejohn   RSA 6:22.57 Maria Bak   GER
1994 u 5:38.39 Alberto Salazar   USA 6:41.23 Valentina Lyakhova   RUS
1993 d 5:39.41 Charly Doll   GER 6:55.07 Tilda Tearle   RSA
1992 u 5:46.11 Jetman Msutu   RSA 6:51.05 Frances van Blerk   RSA
1991 d 5:40.53 Nick Bester   RSA 6:08.19 Frith van der Merwe3   RSA
1990 u 5:40.25 Bruce Fordyce9   RSA 7:02.00 Naidene Harrison   RSA
1989 d 5:35.51 Samuel Tshabalala   RSA 5:54.43 Frith van der Merwe2   RSA
1988 u 5:27.42 Bruce Fordyce8   RSA 6:32.56 Frith van der Merwe   RSA
1987 u 5:37.01 Bruce Fordyce7   RSA 6:48.42 Helen Lucre3   RSA
1986 d 5:24.07 Bruce Fordyce6   RSA 6:55.01 Helen Lucre2   RSA
1985 u 5:37.01 Bruce Fordyce5   RSA 6:53.24 Helen Lucre   RSA
1984 d 5:27.18 Bruce Fordyce4   RSA 6:46.35 Lindsay Weight2   RSA
1983 u 5:30.12 Bruce Fordyce3   RSA 7:12.56 Lindsay Weight   RSA
1982 d 5:34.22 Bruce Fordyce2   RSA 7:04.59 Cheryl Winn   RSA
1981 u 5:37.28 Bruce Fordyce   RSA 6:44.35 Isavel Roche-Kelly2   RSA
1980 d 5:38.25 Alan Robb4   RSA 7:18 Isavel Roche-Kelly   RSA
1979 u 5:45.02 Piet Vorster   RSA 8:22.41 Jan Mallen   RSA
1978 d 5:29.14 Alan Robb3   RSA 8:25 Lettie van Zyl3   RSA
1977 u 5:47.00 Alan Robb2   RSA 8:58 Lettie van Zyl2   RSA
1976 d 5:40.53 Alan Robb   RSA 9:05 Lettie van Zyl   RSA
1975 u 5:53.00 Derek Preiss2   RSA 10:08 Elizabeth Cavanagh2   RSA
1974 u 6:02.49 Derek Preiss   RSA 10:40 Alet Kleynhans   RSA
1973 d 5:39.09 Dave Levick   RSA 8:40 Maureen Holland4   RSA
1972 u 5:48.57 Mick Orton   Verenigd Koninkrijk 9:26 Maureen Holland3   RSA
1971 d 5:47.06 Dave Bagshaw3 8:37 Maureen Holland2   RSA
1970 u 5:51.27 Dave Bagshaw2 10:50 Elizabeth Cavanagh   RSA
1969 d 5:45.35 Dave Bagshaw   RSA
1968 u 6:01.11 Jack Mekler5
1967 d 5:54.10 Manie Kuhn   RSA
1966 u 6:14.07 Tommy Malone   RSA 9:30.00 Maureen Holland   RSA
1965 d 5:51.09 Bernard Gomersall   Verenigd Koninkrijk 10:07 Mavis Hutchinson   RSA
1964 u 6:09.54 Jack Mekler4
1963 d 5:51.20 Jack Mekler3
1962 u 5:57.05 John Smith   Verenigd Koninkrijk
1961 d 6:07.07 George Claassen   RSA
1960 u 5:56.32 Jack Mekler2
1959 d 6:28.11 Trevor Allen2
1958 u 6:26.26 Jack Mekler   SAF
1957 d 6:13.55 Mercer Davies   SAF
1956 u 6:33.35 Gerald Walsh2
1955 d 6:06.32 Gerald Walsh   SAF
1954 u 6:12.55 Wally Hayward5   SAF
1953 d 5:52.30 Wally Hayward4   SAF
1952 u 7:00.02 Trevor Allen   SAF
1951 d 6:14.08 Wally Hayward3   SAF
1950 u 6:46.25 Wally Hayward2   SAF
1949 d 6:23.21 Reg Allison   SAF
1948 u 7:13.52 William Savage2
1947 d 6:41.05 Hardy Ballington5
1946 u 7:02.40 Bill Cochrane2
1941-45 Wedstrijd niet gehouden vanwege de Tweede Wereldoorlog
1940 u 6:39.23 Allen Boyce   SAF
1939 d 6:22.05 Johnny Coleman2
1938 u 6:32.26 Hardy Ballington4
1937 d 6:23.11 Johnny Coleman   SAF
1936 u 6:46.14 Hardy Ballington3
1935 d 6:30.05 Bill Cochrane   SAF
1934 u 7:09.03 Hardy Ballington2
1933 d 6:50.37 Hardy Ballington   SAF 9:31.25 Geraldine Watson3
1932 u 7:41.58 William Savage   SAF 11:56.00 Geraldine Watson2
1931 d 7:16.30 Phil Masterton-Smith   SAF > 11 uur + Geraldine Watson   SAF
1930 u 7:27.26 Wally Hayward   SAF
1929 d 7:52.00 Darrell Dale   SAF
1928 u 7:49.07 Frank Sutton   SAF
1927 d 6:40.56 Arthur Newton5
1926 u 6:57.46 Harry Phillips   Zuid-Afrika
1925 d 6:24.45 Arthur Newton4
1924 u 6:58.22 Arthur Newton3
1923 d 6:56.00 Arthur Newton2 11:35.00 Frances Hayward   Zuid-Afrika
1922 u 8:40.00 Arthur Newton   Zuid-Afrika
1921 d 8:59.00 Bill Rowan   Zuid-Afrika

*In 1992 werd de wedstrijd gewonnen door Charl Mattheus, maar deze werd later gediskwalificeerd vanwege het gebruik van het verboden middelen.

Deelnemers bewerken

Jaar Totaal waarvan
vrouwen
parcourslengte
(in km)
Up Run (U)/
Down Run (D)
2010 14.343 3129 89,28 D
2009 10.006 1748 89,17 D
2008 8631 1411 86,94 U
2007 10.052 1765 89,17 D
2006 9847 1607 87,5 U
2005 11.729 2000 89,17 D
2004 10.125 1563 86,75 U
2003 11.416 1868 89,18 D
2002 9027 1186 86,5 U
2001 11.090 1664 89,0 D
2000 20.030 3304 87,6 U
1999 11.290 1467 89,9 D
1998 10.496 1284 87,3 U
1997 11.357 1367 89,9 D
1996 11.268 1232 86,7 U
1995 10.542 1185 90,7 D
1994 10.275 1078 86,7 U
1993 11.323 1098 89,9 D
1992 10.696 869 86,7 U
1991 12.082 921 89,2 D
1990 10.273 647 87,4 U
1989 10.507 670 89,6 D
1988 10.363 544 87,5 U
1987 8376 407 87,5 U
1986 9654 431 88,8 D
1985 8192 300 88,6 U
1984 7104 260 89,8 D
1983 5365 157 87,7 U
1982 4602 100 91,4 D
1981 3661 59 87,9 U
1980 3978 33 89,8 D
1979 2821 11 90 U
1978 2601 8 90 D
1977 1670 6 89,7 U
1976 1409 5 90,1 D
1975 1237 1 89,9 U
1974 1162 88 U
1973 1225 88 D
1972 976 90,4 U
1971 931 92 D
1970 640 90,1 U
1969 587 88 D
1968 438 86,9 U
1967 417 86,9 D
1966 261 86,9 U
1965 284 86,9 D
1964 205 86,9 U
1963 149 86,9 D
1962 109 86,9 U
1961 98 86,9 D
1960 80 86,9 U
1959 70 86,9 D
1958 34 86,9 U
1957 62 86,9 D
1956 55 86,9 U
1955 64 86,9 D
1954 34 86,9 U
1953 26 86,9 D
1952 23 86,9 U
1951 25 86,9 D
1950 20 86,9 U
1949 32 86,9 D
1948 24 86,9 U
1947 23 86,9 D
1946 8 86,9 U
1940 10 86,9 U
1939 21 86,9 D
1938 11 86,9 U
1937 19 86,9 D
1936 13 86,7 U
1935 34 86,7 D
1934 24 86,7 U
1933 57 86,7 D
1932 24 86,7 U
1931 30 86,7 D
1930 29 86,7 U
1929 19 86,9 D
1928 13 90,1 U
1927 21 86,9 D
1926 14 86,9 U
1925 24 87,5 D
1924 16 86,9 U
1923 31 86,9 D
1922 26 86,9 U
1921 17 87,9 D