Brachymeles

geslacht uit de onderfamilie Scincinae

Brachymeles is een geslacht van hagedissen uit de familie skinken (Scincidae).

Brachymeles
Brachymeles bicolor, exemplaar uit Luzon, Filipijnen.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Scincomorpha (Skinkachtigen)
Familie:Scincidae (Skinken)
Onderfamilie:Scincinae
Geslacht
Brachymeles
Duméril & Bibron, 1839
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Brachymeles op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Naam en indeling bewerken

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door André Marie Constant Duméril en Gabriel Bibron in 1839.[1]

Er zijn 41 soorten, het soortenaantal verandert echter zeer regelmatig. Sinds 2009 is het aantal soorten meer dan verdubbeld als gevolg van het ontdekken van nog niet eerder beschreven soorten.[2] De meest recent beschreven soorten zijn Brachymeles dalawangdaliri, Brachymeles ilocandia en Brachymeles ligtas die in 2016 voor het eerst wetenschappelijk zijn beschreven. In de literatuur worden dergelijke recent ontdekte soorten nog niet vermeld.

Uiterlijke kenmerken bewerken

De verschillende soorten hebben vrijwel altijd een bruine tot grijze lichaamskleur met een vlekken- of strepentekening. De flanken en de buikzijde zijn lichter van kleur. De lichaamslengte varieert, de soort Brachymeles dalawangdaliri kan tachtig centimeter lang worden exclusief de staart.

Binnen de groep komt een enorme verscheidenheid voor wat betreft de bouw van de poten. De pootjes zijn altijd erg klein, een aantal soorten heeft zelfs helemaal geen poten meer. De poten zijn bij dergelijke skinken geheel gedegenereerd. Bij de soort Brachymeles pathfinderi bijvoorbeeld komen vijf vingers en vier tenen voor, andere soorten hebben twee vingers en tenen. Brachymeles tridactylus dankt zijn wetenschappelijke soortaanduiding aan de drie tenen: tri = drie en dactylus = teen.

Sommige soorten hebben nog wel pootjes maar de vingers en tenen zijn in de loop der evolutie geheel verdwenen.[2]

Verspreiding en habitat bewerken

 
Brachymeles bonitae (Luzon, Filipijnen)

Alle soorten komen voor in delen van Azië en leven endemisch in de Filipijnen op twee uitzonderingen na. Brachymeles apus komt alleen voor in Maleisië en Brachymeles miriamae leeft uitsluitend in Thailand.[1]
De habitat bestaat uit de bodem van veelal begroeide gebieden. Veel soorten leven in de strooisellaag van het bos, onder stenen en omgevallen boomstammen. Van een aantal soorten is bekend dat ze ook in door de mens aangepaste omgevingen leven, zoals tuinen, parken en plantages.[3]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan veertien soorten een beschermingsstatus toegewezen.[4] Zeven soorten worden als 'veilig' (Least Concern of LC) gezien, drie hebben de status 'onzeker' (Data Deficient of DD), twee soorten staan te boek als 'gevoelig' (Near Threatened of NT) en één soort wordt aangemerkt als 'bedreigd' (Endangered of EN).
De soort Brachymeles cebuensis ten slotte wordt beschouwd als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR). Deze soort heeft voornamelijk te lijden onder ontbossing als gevolg van het gebruik van het land voor het telen van planten. Voorbeelden zijn mango- en teakplantages en de grootschalige kweek van snijbloemen.[4]

Soorten bewerken

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Brachymeles apus Hikida, 1982 Maleisië
Brachymeles bicolandia Siler, Fuiten, Jones, Alcala & Brown, 2011 Filipijnen (Luzon)
Brachymeles bicolor Gray, 1845 Filipijnen (Luzon)
Brachymeles boholensis Brown & Rabor, 1967 Filipijnen (Bohol)
Brachymeles bonitae Duméril & Bibron, 1839 Filipijnen (Camiguin, Kalotcot, Luzon, Marinduque, Masbate, Mindoro, Polillo, Sibuyan, Tablas)
Brachymeles boulengeri Taylor, 1922 Filipijnen (Bohol, Luzon, Mindoro, Panay, Polillo, Visayas)
Brachymeles brevidactylus Siler, Fuiten, Jones, Alcala & Brown, 2011 Filipijnen (Luzon)
Brachymeles cebuensis Brown & Rabor, 1967 Filipijnen (Cebu)
Brachymeles cobos Siler, Fuiten, Jones, Alcala & Brown, 2011 Filipijnen (Catanduanes)
Brachymeles dalawangdaliri Davis, Geheber, Watters, Penrod, Feller, Ashford, Kouri, Nguyen, Shauberger, Sheatsley, Winfrey, Wong, Sanguila, Brown & Siler, 2016 Filipijnen (Romblon)
Brachymeles elerae Taylor, 1917 Filipijnen (Luzon)
Brachymeles gracilis Fischer, 1885 Filipijnen (Mindanao)
Brachymeles hilong Brown & Rabor, 1967 Filipijnen (Mindanao)
Brachymeles ilocandia Siler, Davis, Freitas, Huron, Geheber, Watters, Penrod, Papes, Amrein, Anwawr, Cooper Hein, Manning, Patel, Pinaroc, Diesmos, Diesmos, Oliveros & Brown, 2016 Filipijnen (Cagayan)
Brachymeles isangdaliri Davis, Feller, Brown & Siler, 2014 Filipijnen (Luzon)
Brachymeles kadwa Siler & Brown, 2010 Filipijnen (Babuyaneilanden, Luzon)
Brachymeles libayani Siler, Fuiten, Jones, Alcala & Brown, 2011 Filipijnen (Lapinig Chico, Lapinig Grande, Tilmubo, Tintinan)
Brachymeles ligtas Geheber, Davis, Watters, Penrod, Feller, Davey, Ellsworth, Flanagan, Heitz, Moore, Nguyen, Roberts, Sutton, Sanguila, Linkem, Brown & Siler, 2016 Filipijnen (Lubang)
Brachymeles lukbani Siler, Balete, Diesmos & Brown, 2010 Filipijnen (Luzon)
Brachymeles makusog Siler, Diesmos & Brown, 2010 Filipijnen (Luzon)
Brachymeles mapalanggaon Davis, Feller, Brown & Siler, 2014 Filipijnen (Masbate)
Brachymeles mindorensis Brown & Rabor, 1967 Filipijnen (Mindoro)
Brachymeles minimus Brown & Alcala, 1995 Filipijnen (Catanduanes)
Brachymeles miriamae Heyer, 1972 Thailand
Brachymeles muntingkamay Siler, Rico, Duya & Brown, 2009 Filipijnen (Luzon)
Brachymeles orientalis Brown & Rabor, 1967 Filipijnen (Bohol, Camiguin, Dinagat, Leyte, Mindanao, Samar)
Brachymeles paeforum Siler, Fuiten, Jones, Alcala & Brown, 2011 Filipijnen (Leyte)
Brachymeles pathfinderi Taylor, 1925 Filipijnen (Mindanao)
Brachymeles samad Siler, Jones, Diesmos, Diesmos & Brown, 2012 Filipijnen (Leyte, Samar)
Brachymeles samarensis Brown, 1956 Filipijnen (Samar)
Brachymeles schadenbergi Fischer, 1885 Filipijnen (Basilan, Camiguin, Sulu-eilanden, Zamboanga Schiereiland, Mindanao)
Brachymeles suluensis Taylor, 1918 Filipijnen (Basilan, Bubuan-eilanden)
Brachymeles talinis Brown, 1956 Filipijnen (Inampulugan-eilanden, Negros, Panay, Romblon, Sibuyan, Tablas, mogelijk ook op Guimaras)
Brachymeles taylori Brown, 1956 Filipijnen (Cebu, Danjugan, Inampulugan-eilanden, Negros, Pan de Azucar, Panay, Ponson, Poro)
Brachymeles tiboliorum Siler, Jones, Diesmos, Diesmos & Brown, 2012 Filipijnen (Mindanao)
Brachymeles tridactylus Brown, 1956 Filipijnen (Boracay, Carabao, Inampulugan-eilanden, Negros, Panay, Visayas)
Brachymeles tungaoi Siler & Brown, 2010 Filipijnen (Masbate)
Brachymeles vermis Taylor, 1918 Filipijnen (Jolo)
Brachymeles vindumi Siler & Brown, 2010 Filipijnen (Jolo)
Brachymeles vulcani Siler, Jones, Diesmos, Diesmos & Brown, 2012 Filipijnen (Camiguin)
Brachymeles wrighti Taylor, 1925 Filipijnen (Luzon)

Bronvermelding bewerken