Bos en Lommerplantsoen

straat in Amsterdam, Nederland

Het Bos en Lommerplantsoen is een plantsoen in Amsterdam-West.

Bos en Lommerplantsoen
Bos en Lommerplantsoen met vijver en pergola, rechts GAK-gebouw, achter Erasmusgracht (juli 2022)
Type stadspark
Locatie Amsterdam-West
Coördinaten 52° 23′ NB, 4° 51′ OL
Architect Mien Ruys, Niek Roozen
Het oorspronkelijke ontwerp van Mien Ruys, inclusief grinttegelpaden in de vijver en beeldentuin deels in het water (1964)

Ligging en geschiedenis bewerken

Het stadsparkje kreeg per raadsbesluit van 11 november 1959 zijn naam. Het werd vernoemd naar het Bos en Lommerplein en de Bos en Lommerweg, op hun beurt vernoemd naar een boerderij aan de Sloterdijkermeerweg te Sloten, die in 1940 gesloopt werd.

Plein en straat kregen hun naam al in 1939, maar het plantsoen is jonger. Het Bos en Lommerplein aan het eind van de Hoofdweg was een zeer ruim bemeten rotonde. In 1959 en 1960 werd aan de westzijde gebouwd aan wat later het GAK-gebouw werd. Dit gebouw kwam te staan op een strook tussen plein en de dan nog geplande Rijksweg 10 (Multatuliweg). Genoemd kantoorgebouw was destijds een van de grootste kantoorgebouwen in Nederland, maar toch nog voldoende klein om het voorliggende terrein ook nog te bebouwen met (nood-)scholen. De bedoeling was dat zodra het GAK-gebouw in gebruik zou worden genomen, het voorliggende terrein omgebouwd zou worden tot plantsoen. Kinderrijk Amsterdam kon de noodschool aan de Adindastraat en Saïdjastraat niet missen. In 1963 werd ze alsnog afgebroken en kon gestart worden met de inrichting van het plantsoen naar idee van Mien Ruys bijgestaan door Enrico Hartsuyker. Een provisorisch aangelegde parkeerplaats werd eveneens verwijderd. Om een betere overgang te krijgen tussen de vlakte van het plein en het hoge gebouw kwam voor het gebouw nabij de vierkante vijver een overkapping annex pergola, zodat er een meer vloeiende lijn ontstond. In 1964 werd in en rondom die vijver een beeldentuin ingericht, waarvan 2 U's naar buiten, 2 U's naar binnen en de watertafel van Carel Visser als enige overgebleven zijn.

In de jaren negentig van de 20e eeuw en het eerste decennium van de 21e eeuw werd er aan de noord- en oostzijde (langs plein en Hoofdweg) een deel van het plantsoen bebouwd. Het plantsoen werd in 2010/2011 opnieuw ingericht door landschapsarchitect Niek Roozen, maar de karakteristieke vijver met pergola en de beelden van Visser bleven.

Fontein bewerken

In de strikt rechthoekige vijver is een steigerachtige constructie aangelegd. Die constructie bestaat metalen roosters op een verhoging. In die overspanning zijn ruimten uitgespaard boven de waterspuwers annex bedriegertjes van de onderliggende fontein. Die spuiten op willekeurige tijdstippen water door de roosters omhoog.

Gebouwen bewerken

Overheersend aan het plantsoen is ook in de 21e eeuw het GAK-gebouw, alhoewel de hoogbouw van rond 2000 het open veld deels heeft ingesloten. Huisnummers lopen van 1 tot en met 113, doch alleen oneven; zij zijn bestemd voor het GAK-gebouw. In de even reeks zijn er slechts 8, 12-58 en 60-64 voorhanden.

Zie ook bewerken