Blauw boomvorkje

Blauw boomvorkje
	Blauw boomvorkje
	Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Marchantiopsida (Levermossen)
Klasse:	Jungermanniidae
Orde:	Metzgeriales
Familie:	Metzgeriaceae
Geslacht:	Metzgeria
	Soort
	Metzgeria fruticulosa; (Dicks.) A. Evans
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal	Biologie

Het blauw boomvorkje (Metzgeria fruticulosa) is een mossoort behorend tot de familie Metzgeriaceae.

Kenmerken bewerken

Het is bleekgroen en vormt bleekgroene matten. Het heeft een gevorkte thallus. De thallusranden overwegend vlak, uiteinden afgerond en bevatten onregelmatig verspreid haren. Aan de onderkant van het mos bevinden zicht ook verspreid wat haartjes. De gemmae zijn slechts zelden aanwezig.

Habitat bewerken

Het blauw boomvorkje is vooral te vinden op bomen en struiken met een mineraalrijke schors in bossen en struwelen op voedselrijke, luchtvochtige standplaatsen. Op bomen groeit de soort o.a. op Schietwilg, Eik, Beuk, Es en Populier, en dan meestal in jonge aanplant, waarbij concurrentie door slaapmossen nog op gang moet komen. In vochtige, oude struwelen van vooral de Duitse dot en de Grauwe wilg, maar ook van de Katwilg en de Bittere wilg kan de soort domineren. Op takken is dan tussen de dichte matten van M. fruticulosa nog nauwelijks plaats voor andere soorten zoals Orthotrichum affine en Orthotrichum pulchellum. Deze wilgenstruiken behouden ook bij veroudering een harde schors, met een geringe wateropnamecapaciteit. Wellicht krijgen hierdoor in deze struwelen slaapmossen geen voet aan de grond.

Verspreiding bewerken

Het gaat voorspoedig met Metzgeria fruticulosa in Nederland. Lange tijd waren slechts enkele vondsten uit de 19e eeuw bekend (tot 1856), totdat de soort in 1984 werd herontdekt in de Biesbosch. Daarna, vooral vanaf 2000 is het aantal atlasblokken waarin dit levermos is gevonden spectaculair toegenomen. In 2013 zijn echter bij dit tweehuizige levermos voor het eerst in Nederland ook sporenkapsels aangetroffen, in een struweel van Grauwe wilg bij Annen in Drenthe. Anno 2013 heeft het Blauw boomvorkje de status van vrij zeldzaam en staat niet meer op de Rode lijst 2012. Het komt verspreid voor in het gehele land, waarbij het de kuststreken enigszins lijkt te mijden. In sommige gebieden zoals Friesland, de Biesbosch, het Naardermeer en delen van Brabant is de soort plaatselijk algemeen. De uitbreiding lijkt tot voor kort vooral door middel van broedkorrels te hebben plaatsgevonden.

Foto's bewerken

Microscoopopname
Microscoopopname
Microscoopopname

Bronnen, noten en/of referenties

BLWG Verspreidingsatlas Mossen