Balearenhagedis

hagedis uit de familie echte hagedissen

De balearenhagedis[2] (Podarcis lilfordi) is een hagedis uit de familie echte hagedissen (Lacertidae).

Balearenhagedis
IUCN-status: Bedreigd[1] (2008)
Zonnend exemplaar op Dragonera.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Familie:Lacertidae (Echte hagedissen)
Geslacht:Podarcis
Soort
Podarcis lilfordi
(Günther, 1874)
Originele combinatie
Zootoca lilfordi
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Balearenhagedis op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Uiterlijke kenmerken bewerken

De balearenhagedis een wat forsere soort met kleine schubben en een korte kop. Er is een normale kleurvariant en een donkere vorm, bij deze laatste zijn de dieren donkergrijs tot bijna zwart met groene of bruine vlekken op de rug en een blauwe keel bij de mannetjes. De vrouwtjes zijn iets valer van kleur en hebben soms ook een blauwe keel maar lichter. Er zijn ook geheel zwarte exemplaren aangetroffen, deze worden melanisch genoemd. De normale variant heeft een bruingroene basiskleur met een groene rug en stippen op de flanken en dijen. De flanken zijn lichtbruin, de maximale lengte is 25 centimeter. De soort is te verwarren met de pityusenhagedis (Podarcis pityusensis), en is ervan te onderscheiden door de kleinere schubben op de rug. Ook wordt deze soort groter tot 28 cm.[3]

Verspreiding en habitat bewerken

 
Verspreidingsgebied, aangegeven met gele stippen.

De balearenhagedis is endemisch op de eilandengroep de Balearen. De soort komt voor op kleine rotseilandjes voor de kust van Mallorca en Menorca en op de hoofdeilanden zelf. Op de hoofdeilanden echter is de hagedis geïntroduceerd en komt van nature niet voor. Het is niet bekend waarom de hagedis alleen voorkomt op de rotsige eilanden die uitwaaieren voor de kust. Het areaal beslaat enige tientallen eilanden, waarvan niet altijd bekend is of de soort er nog voorkomt, vermoed wordt dat de hagedis op het eiland Las Ratas is uitgestorven. De habitat bestaat vaak uit droge, zonbeschenen plekken op muren, rotsen en klippen, de balearenhagedis is een goede klimmer.

Levenswijze bewerken

Net als andere hagedissen staan voornamelijk insecten en andere ongewervelden op het menu. Omdat er op de rotseilanden waar de hagedis leeft geen zoet water is en vaak een gebrek aan voedsel, is de hagedis overgeschakeld op een deels vegetarisch menu. Onder andere sappige vruchten en andere plantendelen te eten.[4] Ook vuilnis wordt wel onderzocht op voedsel.[5]

Naamgeving en taxonomie bewerken

De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst gepubliceerd door Albert Günther in 1874. Oorspronkelijk werd de naam Zootoca Lilfordi gebruikt.[4] Later werd de hagedis tot de halsbandhagedissen uit het geslacht Lacerta gerekend. Tegenwoordig wordt de soort aan het geslacht van de muurhagedissen toegekend; Podarcis. Er worden 24 ondersoorten erkend die voornamelijk te herkennen zijn aan hun verspreidingsgebied.

Ondersoorten bewerken

 
Podacis lilfordi lilfordi
 
Etende exemplaren
 
Podacis lilfordi jordansi

De soort wordt verdeeld in verschillende ondersoorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Podarcis lilfordi addayae Eisentraut, 1928 Balearen
Podarcis lilfordi balearica Bedriaga, 1879 Isla del Rey, geïntroduceerd op Menorca
Podarcis lilfordi carbonerae Perez Mellado & Salvador, 1988 Isla Carbonera
Podarcis lilfordi codrellensis Perez Mellado & Salvador, 1988 Balearen
Podarcis lilfordi colomi Salvador, 1980 Mallorca
Podarcis lilfordi conejerae Müller, 1927 lila des Conis
Podarcis lilfordi espongicola Salvador, 1979 Balearen
Podarcis lilfordi estelicola Salvador, 1979 Balearen
Podarcis lilfordi fahrae Müller, 1927 Isola di Foradada
Podarcis lilfordi fenni Eisentraut, 1928 Isla Nitge
Podarcis lilfordi gigliolii Bedriaga, 1879 Dragonera
Podarcis lilfordi hartmanni Wettstein, 1937 Mallorca
Podarcis lilfordi imperialensis Salvador, 1979 Balearen
Podarcis lilfordi jordansi Müller, 1927 Isla La Guardia
Podarcis lilfordi kuligae Müller, 1927 Isla Cabrera
Podarcis lilfordi lilfordi Günther, 1874 Isla Aire
Podarcis lilfordi nigerrima Salvador, 1979 Balearen
Podarcis lilfordi planae Müller, 1927 Isla Plana
Podarcis lilfordi pobrae Salvador, 1979 Balearen
Podarcislilfordi porrosicola Perez Mellado & Salvador, 1988 Balearen
Podarcis lilfordi rodriquezi Müller, 1927 Mallorca
Podarcis lilfordi sargantanae Eisentraut, 1928 Isla Sargantana
Podarcis lilfordi toronis Hartmann, 1953 Isla Toro
Podarcis lilfordi xapaticola Salvador, 1979 Ibiza

Bronvermelding bewerken