Baconalfabet

Een Baconalfabet of Baconversleuteling, is een door de Britse filosoof, wetenschapper en politicus Francis Bacon ontwikkelde versleutelingsmethode in twee stappen. Het is een klassiek handcijfer dat veel rekenwerk vraagt. Het wordt gezien als een vorm tussen cryptografie en steganografie.

Omschrijving bewerken

Versleutelen bewerken

Stap 1 bewerken

Eerst wordt iedere letter in de originele tekst, de klare tekst, omgezet in een groep van vijf a's of b's volgens

a → aaaaa   g   →  aabba   n  →  abbaa   t   →  baaba
b → aaaab   h   →  aabbb   o  →  abbab   u-v →  baabb
c → aaaba   i-j →  abaaa   p  →  abbba   w   →  babaa
d → aaabb   k   →  abaab   q  →  abbbb   x   →  babab
e → aabaa   l   →  ababa   r  →  baaaa   y   →  babba
f → aabab   m   →  ababb   s  →  baaab   z   →  babbb

- zie figuur 1. Het is hierbij gebruikelijk om de i en de j aan elkaar gelijk te stellen, en ook de u en de v. Dit is een binaire codering. De a en b worden op vijf posities gebruikt, dus zijn er $2^{5}=32$ mogelijkheden waarvan er 24 worden gebruikt voor 26 letters.

Stap 2 bewerken

Daarna wordt een willekeurige tekst genomen of verzonnen. Deze wordt met twee lettertypes zo geschreven, dat het ene lettertype een a betekent en het andere een b - zie figuur 2. Het maakt geen verschil welke letter wordt gebruikt, het gaat alleen om het lettertype. Om te verhullen dat het om een gecodeerd bericht gaat, worden twee sterk gelijkende lettertypen gebruikt. Het scheelt in figuur 2 vaak maar een haaltje.

Ontsleutelen bewerken

De versleutelde tekst wordt op omgekeerde wijze ontsleuteld. Daarom moet de ontvanger dezelfde sleutel voor de lettertypes hebben - weer figuur 2.

Modern voorbeeld bewerken

De versleuteling van het codewoord alice wordt:
alice → aaaaa ababa abaaa aaaba aabaa.

Voor de twee lettertypes in de willekeurige tekst kiezen we voor iedere kleine letter een a en voor iedere hoofdletter een b, zodat bijvoorbeeld aaaaa → allem of een ander woord met vijf kleine letters enzovoorts.

  a     l     i     c     e
aaaaa ababa abaaa aaaba aabaa
allem eNsEn wOrde nvrIj enGel

Met als resultaat de cijfertekst:

alle meNsEn wOrden vrIj en Gelijk in waardigheid en rechten geboren.

Om het principe te tonen zijn de hoofdletters en corresponderende b's vet weergegeven. Een codering met twee bijna gelijke lettertypes valt in een handschrift haast niet op.

Websites bewerken

(en) Bacon's Writings on Ciphers From Three Editions of De Augmentis. gearchiveerd, voorbeelden van Bacon zelf uit De augmentis scientiarum
(en) The Cryptogram as a factor in Symbolic Philosophy.
(en) Francis Bacon's Ciphers. gearchiveerd, Francis Bacon, Baron Verulam, Viscount St. Albans
(en) HF Gaines. Cryptanalysis a study of ciphers and their solution, 1956. op Internet Archive, ISBN 0-486-20097-3