Associatie van rozen en liguster

associatie uit het liguster-verbond

De associatie van rozen en liguster (Pruno spinosae-Ligustretum) is een associatie uit het liguster-verbond (Berberidion vulgaris). Het is een plantengemeenschap die voorkomt op warme, droge kalkrijke standplaatsen, en die gekenmerkt wordt door een laagblijvende, open struiklaag met een combinatie van wilde liguster, zuurbes en verschillende soorten rozen.

Associatie van rozen en liguster
Associatie van rozen en liguster met zuurbes
Associatie van rozen en liguster met zuurbes
Syntaxonomische indeling
Klasse:Rhamno-Prunetea
(klasse van doornstruwelen)
Orde:Prunetalia spinosae
(sleedoorn-orde)
Verbond:Berberidion vulgaris
(liguster-verbond)
Associatie
Pruno spinosae-Ligustretum
Tx. 1952

Deze associatie komt in Nederland zeer zeldzaam voor in Zuid-Limburg, en wordt voor Vlaanderen niet genoemd.

Naamgeving en codering bewerken

  • Synoniem: Pruno-Ligustretum Tx. 1952, Pruno spinosae-Ligustretum vulgaris R. Tx. 1952 ex. Oberd. 1970
  • Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r40Ac02

De wetenschappelijke naam Pruno spinosae-Ligustretum is afgeleid van de botanische namen van twee veel voorkomende soorten van de associatie, de sleedoorn (Prunus spinosa) en de wilde liguster (Ligustrum vulgare).

Fysiognomie bewerken

De associatie van rozen en liguster manifesteert zich altijd in de formatie van een struweel. Het vormt een open, tot drie meter hoge vegetatie dat zich in Nederland meestal voordoet als een smalle gordel. De struik- en de kruidlaag zijn goed ontwikkeld en bevat veel warmteminnende soorten. Een boomlaag beperkt zich meestal tot een enkele zomereik, en ook de moslaag is meestal beperkt.

Ecologie bewerken

De associatie van rozen en liguster komt enkel voor op warme en droge standplaatsen op basische bodems. Zij is voor Nederland beperkt tot de ingangen van mergelgroeves, waar krijtgesteente dagzoomt, of langs holle wegen die krijtgesteente aansnijden, en dan enkel maar op de onbeschutte, op het zuiden gerichte hellingen die te droog zijn voor bos.

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen bewerken

 
Gele kornoelje
 
Wilde liguster
 
Zuurbes
 
Kraagroos
 
Egelantier
 
Hondsroos
 
Eenstijlige meidoorn

De associatie van rozen en liguster heeft geen specifieke kensoorten, maar wordt vooral gekenmerkt door het samen voorkomen van de verbonds- en klassekensoorten wilde liguster, zuurbes, en verschillende soorten rozen waaronder de hondsroos, viltroos, kraagroos en egelantier. Ook de eenstijlige meidoorn en de naamgevende sleedoorn zijn dikwijls aanwezig.

De kruidlaag telt een aantal soorten die ook voorkomen in kalkgraslanden als de gevinde kortsteel, de wilde marjolein en de grote tijm, en planten van de warmteminnende zomen van de associatie van dauwbraam en marjolein zoals het donderkruid, de borstelkrans en het ruig viooltje.

De voor Nederland belangrijkste soorten zijn:

Kentaxon Diff.soort Presentie Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Opmerking
Boomlaag
> 70% zomereik Quercus robur
Struiklaag
kA gele kornoelje Cornus mas niet in Nederland
kV > 70% zuurbes Berberis vulgaris
kV > 50% wilde liguster Ligustrum vulgare
kV > 50% viltroos Rosa tomentosa
kV > 20% kraagroos Rosa agrestis
kV > 20% egelantier Rosa rubiginosa
kK 100% hondsroos Rosa canina
kK 100% eenstijlige meidoorn Crataegus monogyna
kK > 70% wilde kardinaalsmuts Euonymus europaeus
kK > 70% rode kornoelje Cornus sanguinea
kK > 50% sleedoorn Prunus spinosa
kK > 50% wegedoorn Rhamnus cathartica
kK > 20% gewone vlier Sambucus nigra
Kruidlaag
kK > 70% bosrank Clematis vitalba
100% gevinde kortsteel Brachypodium pinnatum
> 70% klimop Hedera helix
> 70% donderkruid Inula conyzae
borstelkrans Clinopodium vulgare
ruige scheefkelk Arabis hirsuta subsp. hirsuta
grote tijm Thymus pulegioides
wilde marjolein Origanum vulgare
ruig viooltje Viola hirta
Moslaag
-

Verspreiding bewerken

Het verspreidingsgebied van de associatie van rozen en liguster is beperkt tot de relatief warme, kalkrijke gebieden in de subatlantische en submediterrane streken van Europa, van in het laagland tot in het heuvelland.

In Nederland komt deze associatie enkel voor in het Zuid-Limburgse Mergelland.

Voor Vlaanderen wordt zij niet genoemd.