Anker (bouwdozen)
De Anker-bouwdozen (Duits: Anker-Steinbaukasten), ook wel Ankerstenen genoemd, zijn wereldberoemd geworden Duits speelgoed.
Deze dozen werden aan het einde van de negentiende eeuw ontwikkeld door de Duitse vliegtuigpionier Otto Lilienthal en diens broer Gustav, die architect was. Gustav was naast zijn werk als architect actief als sociaal en pedagogisch hervormer.
De bouwdozen zijn gevuld met echte miniatuur bakstenen en zijn voorzien van een nauwgezette instructietekening. Daarmee kunnen – deels echt bestaande – huizen, kerken en paleizen worden nagebouwd. De verschillende bouwstenen hebben daartoe nummers. Overigens zijn sommige dozen ook voorzien van metalen onderdelen, waarmee bruggen gebouwd kunnen worden.
De beide broers – beiden door geldzorgen achtervolgd – verkochten het patent op hun bouwdozen in 1892 aan de firma Richter in Rudolstadt. Daar werden de dozen vervolgens in productie genomen. De Anker-bouwdozen zullen twee wereldoorlogen overleven. In 1963 stopte evenwel de productie. In 1995 werd zij op initiatief van een enthousiasteling hervat.
Het bouwsysteem is te zien in het Speelgoedmuseum Deventer, in het Nationaal Tinnen Figuren Museum te Ommen, in het Speelgoedmuseum ‘Op Stelten’ in Oosterhout (Noord-Brabant) en in het Speelgoedmuseum Mechelen.
