Akira Kurosawa

Akira Kurosawa (Japans, 黒澤 明, Kurosawa Akira) (Shinagawa (Tokio), 23 maart 1910 – aldaar, 6 september 1998) was een belangrijke Japanse filmregisseur, filmproducer en scenarioschrijver.

Akira Kurosawa
Volledige naam	Akira Kurosawa
Geboren	Shinagawa, Tokio, Japan 23 maart 1910
Overleden	Setagaya, Tokio, Japan 6 september 1998
Geboorteland	Japan
Jaren actief	1941–1998
Beroep	Regisseur, producer en scenarioschrijver.
(en) IMDb-profiel
(nl) Moviemeter-profiel
(mul) TMDB-profiel
Portaal    Film

Kurosawa is waarschijnlijk Japans bekendste cineast, zeker in het westen mede doordat zijn films in Japan als westers geklasseerd worden. Zijn films hebben over de hele wereld een hele generatie filmmakers beïnvloed. Zijn eerste film (Sanshiro Sugata) werd in 1941 uitgebracht; zijn laatste (Madadayo) verscheen in 1993. Slechts weinig filmregisseurs kunnen bogen op zo'n lange carrière. Kenmerkend voor de films van Kurosawa is de diepmenselijke boodschap: zijn geloof in het goede in de mens en de dienstbaarheid.

Leven en werk

Tijdens zijn leven zag hij Japan veranderen van een land met militaire ambities tot een meer vreedzame economische macht. Hoewel Kurosawa voornamelijk wordt herinnerd om zijn films uit de jaren vijftig en zestig van de 20e eeuw, ging hij tot zijn dood door met het schrijven en regisseren van films. Hij overleed in Setagaya, Tokio. Kurosawa was ook een getalenteerd schilder. In aanvulling op het script schilderde hij de scènes van zijn films, (storyboard), zoals hij zag dat ze moesten worden verfilmd.

Kurosawa's bekendste films zijn gesitueerd in Japans feodale periode (van de 13e eeuw tot de 17e eeuw). Verschillende van zijn plots zijn bewerkingen van William Shakespeares werk, bijvoorbeeld Ran (gebaseerd op King Lear), Troon van bloed (gebaseerd op Macbeth) en De slechten slapen goed (gebaseerd op Hamlet). De verborgen vesting (Kakushi toride no san akunin), het verhaal van een prinses, haar generaal, en twee ongemanierde boeren, wordt door George Lucas genoemd als een invloed op zijn Star Warsfilms. Andere bekende Kurosawa films zijn Rashomon (gebaseerd op een verhaal van Ryūnosuke Akutagawa, favoriete film van de Nederlandse regisseur Paul Verhoeven, winnaar op het filmfestival van Venetië en Oscarwinnaar voor de beste buitenlandse film, waarmee Kurosawa in het westen bekendheid verwierf), De zeven samoerai (later opnieuw verfilmd als de western The Magnificent Seven), en Yojimbo – die de basis vormde voor de western A Fistful of Dollars. Kurosawa regisseerde ook een verfilming van de Russische roman De idioot van Dostojevski en Hemel en hel, een misdaadfilm, gebaseerd op een roman van de Amerikaanse schrijver Ed McBain, die ook The Birds schreef, verfilmd door Alfred Hitchcock.

In zestien van zijn films, gemaakt tussen 1948 en 1964, komen steeds dezelfde acteurs terug, vooral Toshiro Mifune, met wie hij na Roodbaard echter niet meer verder werkte. Na die film begon Kurosawa in kleur te werken, en veranderde hij de stijl en reikwijdte van zijn films, die tot dan toe neigden naar het verhalende. Kurosawa begon aan een Hollywood project: Tora! Tora! Tora! over de aanval op Pearl Harbor, met Toshiro Mifune, maar nog voor de film was voltooid liet 20th Century Fox Kurosawa vervangen door Kinji Fukasaku. Zijn volgende film Dodesukaden, over een groep arme mensen die rond een vuilnisbelt leven, was in Japan geen succes.

Na deze flop deed Kurosawa een poging tot zelfmoord, die hij overleefde. Het had hem gegriefd dat zijn productiemaatschappij Toho zijn films op video had uitgebracht om financiële middelen te recupereren. Hij ging door met filmen, en maakte: Dersu Uzala (1975, naar het boek van Vladimir Arsenjev), opgenomen en gefinancierd in de Sovjet-Unie en gesitueerd in Siberië aan het begin van de 20e eeuw; verder ook zonder Toho, maar ditmaal met westers productiegeld Kagemusha (1980), het verhaal van een man die de dubbelganger is van een Japanse krijgsheer en diens identiteit aanneemt; Ran (1985); en aan het eind van zijn leven Dreams, Een dag in augustus en Madadayo. De actiefilm Runaway Train uit 1985 is de Amerikaanse bewerking van een script van Kurosawa.

Waardering

De film The Seven Samurai staat in de top 250 films aller tijden op IMDb op de 13e plaats genoteerd (september 2011). Andere films van Kurosawa die in dezelfde top 250 staan zijn Ran, Rashomon, Ikiru en Yojimbo.

Filmografie (selectie)

• Sanshiro Sugata (1943)
• Zoku Sanshiro Sugata (1944)
• Kerels die trappen op de staart van een tijger (1945)
• Geen spijt over mijn jeugd (1946)
• Subarashiki nichiyobi (1947)
• Yoidore tenshi (1948)
• Shizukanaru kettō (1949)
• Nora Inu (1949)
• Rashomon (1950)
• De idioot (1951)
• Ikiru (1952)
• De zeven samoerai (1954)
• Troon van bloed (1957)
• Hemel en hel (1957)
• De verborgen vesting (1958)
• De slechten slapen goed (1960) (eerste productie onder Kurosawa's eigen productiemaatschappij)
• Yojimbo (1961)
• Sanjuro (1962)
• Tengoku to jigoku (1963)
• Roodbaard (1965)
• Dodesukaden (1970)
• Dersu Uzala (1975)
• Kagemusha (1980)
• Ran (1985)
• Een dag in augustus (1992)
• Madadayo (1993)

Privé

Kurosawa huwde in 1944 met actrice Yaguchi Yoko, zij hadden samen twee kinderen.

Bibliografie

• Reader Zomerfilmcollege 2001 te Brugge door de Vlaamse Dienst voor Filmcultuur.

Mediabestanden

Zie de categorie Akira Kurosawa van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.