Huis van Afgevaardigden (Berlijn)

(Doorverwezen vanaf Abgeordnetenhaus von Berlin)

Het Huis van Afgevaardigden (Duits: Abgeordnetenhaus von Berlin) is het parlement van de Duitse hoofdstad Berlijn. Omdat de stad Berlijn een zelfstandige deelstaat vormt, staat het Abgeordnetenhaus gelijk aan een Landdag. De Berlijnse volksvertegenwoordiging zetelt sinds 1993 in het gebouw van de Pruisische Landdag in Berlin-Mitte.

Het Abgeordnetenhaus vormt de wetgevende macht van de deelstaat Berlijn en verkiest de Regierender Bürgermeister, die aan het hoofd staat van de stadsregering (de senaat). Voordat de Berlijnse grondwet in 2006 gewijzigd werd, koos het Abgeordnetenhaus ook de overige leden van de Berlijnse regering (de senatoren), zij het op voordracht van de Regierender Bürgermeister. Sinds 2006 benoemt de Regierender Bürgermeister de senatoren zelfstandig.[1]

Het functioneren van het Huis van Afgevaardigden is geregeld in de artikelen 38-54 van de Berlijnse Grondwet.

Geschiedenis bewerken

 
Preußischer Landtag, zetel van het Berlijnse parlement

In 1808 werd in de Pruisische stadsgemeenten zelfbestuur ingesteld en kreeg Berlijn een Stadtverordnetenversammlung (stadsafgevaardigdenvergadering). Met de vorming van Groot-Berlijn in 1920 werd de Duitse hoofdstad een zelfstandige deelstaat en trad de Stadtverordnetenversammlung von Groß-Berlin in functie als provincieparlement. In 1934 schaften de nazi's de volksvertegenwoordiging af; de Berlijnse Stadtverordnetenversammlung was op 12 november 1933 voor het laatst bijeengekomen.

Op 20 oktober 1946 vonden er weer verkiezingen voor het parlement plaats, maar reeds twee jaar later was de politieke splitsing van de stad een feit. In West-Berlijn werden hierom in 1948 opnieuw verkiezingen gehouden. In oktober 1950 trad de nieuwe West-Berlijnse grondwet in werking en werd het stadsparlement hernoemd tot Abgeordnetenhaus. In Oost-Berlijn bleef de volksvertegenwoordiging haar oude naam dragen.

Na de hereniging van Berlijn vonden op 2 december 1990 voor het eerst in 44 jaar weer verkiezingen voor het parlement van de gehele stad plaats. De uit West-Berlijn stammende naam Abgeordnetenhaus werd gehandhaafd. Het Rathaus Schöneberg, waar het (West-Berlijnse) parlement sinds 1949 had gezeteld, werd in 1993 verruild voor het gebouw van de Preußischer Landtag.

Verkiezingen bewerken

Het Huis van Afgevaardigden wordt normaliter iedere vijf jaar door de bevolking van Berlijn gekozen. Het parlement telt steeds ten minste 130 leden, van wie 60% rechtstreeks gekozen wordt per kiesdistrict (Direktmandat) en 40% per kieslijst. Het aantal per lijst verkozenen kan hoger uitvallen door zogenaamde overhangmandaten. Er geldt een kiesdrempel van 5%.

Zetelverdelingen (sinds 1990) bewerken

In dit overzicht worden de zetelverdelingen weergegeven zoals die bij de parlementsverkiezingen werden bepaald. De beige gekleurde vakken duiden de partijen aan die na de betreffende verkiezingen vertegenwoordigd waren in de regering van Berlijn.

Partij ↓ 1990 1995 1999 2001 2006 2011 2016 2021 2023
SPD 76 55 42 44 53 47 38 36 34
CDU 101 87 76 35 37 39 31 30 52
PDS / Die Linke[2] 23 34 33 33 23 19 27 24 22
Bündnis 90/Die Grünen 23[3] 30 18 14 23 29 27 32 34
FDP 18 - - 15 13 - 12 12 -
AfD - - - - - - 25 13 17
Piratenpartij - - - - - 15 - - -
Zeteltotaal 241 206 169 141 149 149 160 147 159

Parlementsvoorzitters bewerken

Voorzitters van het
Abgeordnetenhaus van (West-)Berlijn
Persoon Periode Partij
Otto Suhr 1951–1955 SPD
Willy Brandt 1955–1957 SPD
Kurt Landsberg 1957–1958 SPD
Willy Henneberg 1958–1961 SPD
Otto Friedrich Bach 1961–1967 SPD
Walter Sickert 1967–1975 SPD
Peter Lorenz 1975–1980 CDU
Heinrich Lummer 1980–1981 CDU
Peter Rebsch 1981–1989 CDU
Jürgen Wohlrabe 1989–1991 CDU
Hanna-Renate Laurien 1991–1995 CDU
Herwig Haase 1995–1999 CDU
Reinhard Führer 1999–2001 CDU
Walter Momper 2001–2011 SPD
Ralf Wieland 2011–2021 SPD
Dennis Buchner 2021–2023 SPD
Cornelia Seibeld sinds 2023 CDU

Zie ook bewerken

Externe links bewerken

Noten bewerken

  1. Jan Thomsen: Das Volk darf sich bald mehr Macht geben[dode link], Berliner Zeitung, 19 mei 2006.
  2. De PDS ging in 2007 op in de fusiepartij Die Linke
  3. Alternative Liste für Demokratie und Umweltschutz: 12 zetels
    Bündnis 90: 11 zetels
Zie de categorie Abgeordnetenhaus von Berlin van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.