400 meter (atletiek)

atletiek

De 400 meter sprinten is een atletiekonderdeel dat de overgang vormt tussen de sprintonderdelen en de middellange afstanden. Het vindt zijn oorsprong in het 19e-eeuwse Engeland, waar op verschillende universiteiten (Harvard, Cambridge e.a.) een ronde van 440 yards werd gelopen. Dit komt overeen met 402,2 meter. Naarmate atletiek ook aan populariteit won op het Europese continent, waar men het metrieke stelsel gebruikte, werd de afstand omgevormd tot 400 m.

400 meter
Finale 400 m voor mannen tijdens de WK 2019 in Doha.
Algemene gegevens
Organisatie Vlag van België België: KBAB
Vlag van Nederland Nederland: Atletiekunie
Vlag van Suriname Suriname: SAB
Mondiaal: IAAF
Categorie Hardlopen
Locatie Atletiekbaan
Competities / Kampioenschappen
Kampioenschappen BK / NK / EK / WK (indoor)
BK / NK / EK / WK (outdoor)
OS
Diamond League
World Challenge
Kampioenen
Belgisch kampioen
indoor
47,24 Christian Iguacel
52,63 Helena Ponette
outdoor
45,83 Alexander Doom
52,26 Helena Ponette
Nederlands kampioen
indoor
46,30 Tony van Diepen
49,24 Femke Bol
outdoor
45,62 Liemarvin Bonevacia
52,20 Eveline Saalberg
Wereldkampioen
indoor
45,25 Alexander Doom
49,17 Femke Bol
outdoor
44,22 Antonio Watson
48,76 Marileidy Paulino
Olympisch kampioen
43,85 Steven Gardiner
48,36 Shaunae Miller-Uibo
Records
Belgisch record indoor
45,25 Alexander Doom
51,62 Cynthia Bolingo Mbongo
outdoor
44,43 Jonathan Borlée
49,96 Cynthia Bolingo Mbongo
Nederlands record indoor
45,48 Liemarvin Bonevacia
49,17 Femke Bol
outdoor
44,48 Liemarvin Bonevacia
49,44 Femke Bol
Europees record indoor
45,05 Thomas Schönlebe
49,17 Femke Bol
outdoor
44,33 Thomas Schönlebe
47,60 Marita Koch
Wereldrecord indoor
44,52 Michael Norman
49,17 Femke Bol
outdoor
43,03 Wayde van Niekerk
47,60 Marita Koch
Verwante sporten
Disciplines 60m
100m
200m
800m
1000m
1500m
3000m
5000m
10000m
100km
Halve marathon
Marathon
4 x 100m
4 x 200m
4 x 400m
4 x 800m
4 x 1500m
Zweedse estafette
Veldlopen
Verwante sporten Snelwandelen
Hordelopen
Triatlon
Duatlon
Laatst bijgewerkt op: 12 maart 2024
Portaal  Portaalicoon   Sport
Atletiek

400 m sprinten bewerken

De 400 m is, in tegenstelling tot kortere sprints, niet meer op topsnelheid te lopen, hoewel sommige atleten in het eerste deel niet onder doen voor 100 m-sprinters. Op een outdoorbaan wordt de 400 m over een volle ronde gelopen en op een indoorbaan over twee volle rondes. Over het algemeen wordt de eerste 200 m sneller gelopen dan de laatste 200 m. Het verschil in tijd tussen beide wordt het 'verval' genoemd. De 400 m is de langste individuele afstand waarbij gestart wordt vanuit startblokken.

De afstand bestaat net als ieder onderdeel uit een aantal fasen:

  • Fase 1 De start

De start vormt bij een 400 m al een minder belangrijk onderdeel dan bij de 100 m of 200 m. Gemiddeld is het reactievermogen 1,5 tot 2 maal zo hoog als bij een 100 m. Echter, onderling bestaan grote verschillen. Veel jonge deelnemers hebben een groot reactievermogen. Het startblok staat een beetje naar binnen ten opzichte van de baan. Hierdoor kan de sprinter eerst een klein stukje rechtuit sprinten om vervolgens aan de bocht te beginnen.

  • Fase 2 De eerste bocht

Na de start versnelt de sprinter in de bocht. Naarmate de snelheid toeneemt, neemt ook de centrifugale kracht toe, de kracht die de sprinter naar buiten duwt. Om dit te compenseren gaat de sprinter naar binnen hangen. Wanneer men onder de juiste hoek sprint kan men daar zelfs gebruik van maken.

  • Fase 3 Het eerste rechte stuk

Op het eerste rechte stuk is de atleet op de hoogste snelheid gedurende de 400 m. Doorkomsttijden op de 200 m verschillen bij topsprinters tussen 20,5 en 21,5 seconden. Bij vrouwelijke topsprinters 22,5 en 23,5 seconden.

  • Fase 4 Tweede bocht

Na 200 m begint de sprinter langzaam snelheid te verliezen en beginnen de spieren melkzuur uit te scheiden als gevolg van de zware inspanning. Dit proces heet verzuring. Het is deels genetisch bepaald of de sprinter veel of weinig snelheid verliest door het verzuren. Afhankelijk van de atleet en omstandigheden begint de merkbare verzuring tussen 200 en 300 meter. Atleten / Atletes omschrijven dit alsof ze 'tegen een muur lopen'. Het wordt ook wel 'de beer' genoemd en is vergelijkbaar met de prestatievermindering op de marathon rond de 35 km.

  • Fase 5 Laatste stuk

Nadat de atleet de bocht uitkomt, kan deze niet meer geheel soepel lopen door de opkomende verzuring en is het een mentaal gevecht om de finish te halen. Er wordt gefinisht tussen 43 en 45 seconden bij de mannen en tussen 47,5 en 50 seconden bij de vrouwen.

Top tien aller tijden bewerken

Mannen wereldwijd bewerken

Rang Tijd Atleet Land Datum Plaats
1. 43,03 Wayde van Niekerk   Zuid-Afrika 14 augustus 2016 Rio de Janeiro
2. 43,18 Michael Johnson   Verenigde Staten 26 augustus 1999 Sevilla
3. 43,29 Butch Reynolds   Verenigde Staten 17 augustus 1988 Zürich
4. 43,45 Jeremy Wariner   Verenigde Staten 31 augustus 2007 Osaka
4. 43,45 Michael Norman   Verenigde Staten 20 april 2019 Torrance
6. 43,48 Steven Gardiner   Bahama's 4 oktober 2019 Doha
7. 43,50 Quincy Watts   Verenigde Staten 5 augustus 1992 Barcelona
8. 43,64 Fred Kerley   Verenigde Staten 27 juni 2019 Des Moines
9. 43,65 LaShawn Merritt   Verenigde Staten 26 augustus 2015 Peking
10. 43,70 Champion Allison   Verenigde Staten 25 juni 2022 Eugene

Bijgewerkt: 2 augustus 2022

Vrouwen wereldwijd bewerken

Rang Tijd Atleet Land Datum Plaats
1. 47,60 Marita Koch   DDR 6 oktober 1985 Canberra
2. 47,99 Jarmila Kratochvílová   Tsjecho-Slowakije 10 augustus 1983 Helsinki
3. 48,14 Salwa Eid Naser   Bahrein 3 oktober 2019 Doha
4. 48,25 Marie-José Pérec   Frankrijk 29 juli 1996 Atlanta
5. 48,27 Olga Vladykina-Bryzgina   Sovjet-Unie 6 oktober 1985 Canberra
6. 48,36 Shaunae Miller-Uibo   Bahama's 6 augustus 2021 Tokio
7. 48,59 Taťána Kocembová   Tsjecho-Slowakije 10 augustus 1983 Helsinki
8. 48,63 Cathy Freeman   Australië 29 juli 1996 Atlanta
9. 48,70 Sanya Richards-Ross   Verenigde Staten 16 september 2006 Athene
10. 48,74 Sydney McLaughlin   Verenigde Staten 8 juli 2023 Eugene

Bijgewerkt: 25 oktober 2023

Mannen Nederland bewerken

Rang Tijd Atleet Club Datum Plaats
1. 44,48 Liemarvin Bonevacia Rotterdam Atletiek 21 augustus 2021 Bern
2. 45,07 Jochem Dobber AV Suomi 27 juni 2021 Breda
3. 45,42 Isayah Boers Rotterdam Atletiek 2 juli 2023 La Chaux-de-Fonds
4. 45,58 Ramsey Angela PAC 21 augustus 2021 Bern
5. 45,61 Terrence Agard Rotterdam Atletiek 30 juni 2019 La Chaux-de-Fonds
Nout Wardenburg AV'34 27 juni 2021 Breda
7. 45,68 Arjen Visserman AAC 27 juni 1986 Hengelo
8. 45,80 Koen Gijsbers De Bataven 4 juli 1981 Lille
9. 45,83 Jurgen Wielart AV Haarlem 21 juni 2013 Amsterdam
Tony van Diepen Haag Atletiek 30 juni 2019 La Chaux-de-Fonds
Isaya Klein Ikkink Rotterdam Atletiek 28 juli 2023 Breda

Bijgewerkt: 24 augustus 2023

Vrouwen Nederland bewerken

Rang Tijd Atleet Club Datum Plaats
1. 49,44 Femke Bol AV Altis 17 augustus 2022 München
2. 49,81 Lieke Klaver SAV 16 juli 2023 Chorzów
3. 50,77 Lisanne de Witte AV Trias 11 augustus 2018 Berlijn
4. 51,12 Madiea Ghafoor Phanos 18 juli 2018 Bellinzona
5. 51,22 Eveline Saalberg GVAC 25 mei 2022 Huelva
6. 51,35 Ester Goossens AV'34 6 juni 1998 Malmö
7. 51,68 Gretha Tromp AV Hera 28 juli 1991 Eindhoven
8. 51,73 Cathelijn Peeters Prins Hendrik 5 augustus 2023 Leuven
9. 51,92 Els Scharn-Vader AVR 27 juni 1986 Hengelo
10. 52,02 Nicky van Leuveren Phanos 7 juli 2016 Amsterdam
Zoë Sedney ARV Ilion 14 juli 2023 Espoo

Bijgewerkt: 24 augustus 2023

Mannen België (outdoor) bewerken

Rang Tijd Atleet Datum Plaats
1. 44,43 Jonathan Borlée 4 augustus 2012 Londen
2. 44,56 Kevin Borlée 16 juni 2012 Brussel
3. 44,92 Alexander Doom 20 augustus 2023 Boedapest
4. 45,02 Cédric Van Branteghem 5 september 2003 Brussel
5. 45,03 Jonathan Sacoor 13 juli 2018 Tampere
6. 45,04 Fons Brydenbach 29 juli 1976 Montreal
7. 45,09 Dylan Borlée 22 juli 2023 Madrid
8. 45,56 Julien Watrin 14 augustus 2021 La Chaux-de-Fonds
9. 45,65 Robin Vanderbemden 9 juli 2017 Brussel
10. 45,71 Christian Iguacel 28 mei 2022 Oordegem
45,71 Florent Mabille 15 juli 2023 Heusden

Bijgewerkt: 20 augustus 2023

Mannen België (indoor) bewerken

Rang Tijd Atleet Datum Plaats
1. 45,25 Alexander Doom 2 maart 2024 Glasgow
2. 45.44 Julien Watrin 4 maart 2023 Istanbul
3. 45.9h Fons Brydenbach 17 februari 1974 Sofia
4. 46.18 Cédric Van Branteghem 21 februari 2003 Birmingham
5. 46.25 Dylan Borlée 7 maart 2015 Praag
6. 46.41 Kevin Borlée 23 februari 2018 Gent
7. 46.48 Jonathan Borlée 25 februari 2015 Metz
8. 46.59 Tibo De Smet 28 januari 2024 Gent
9. 46.69 Kjell Provost 08 Februari 1998 Gent
10. 46.81 Christian Iguacel 22 januari 2023 Luxembourg

Bijgewerkt: 3 maart 2024

Vrouwen België bewerken

Rang Tijd Atleet Datum Plaats
1. 49,96 Cynthia Bolingo Mbongo 21 augustus 2023 Boedapest
2. 51,45 Kim Gevaert 8 mei 2005 Gent
3. 51,49 Camille Laus 1 juli 2018 La Chaux-de-Fonds
4. 51,52 Helena Ponette 20 augustus 2023 Boedapest
5. 51,73 Naomi Van Den Broeck 26 juni 2022 Gentbrugge
6. 51,85 Hanne Claes 23 juli 2022 Huizingen
7. 51,91 Imke Vervaet 10 juni 2023 Genève
8. 52,00 Rosine Wallez 25 juli 1980 Moskou
9. 52,15 Sandra Stals 18 juli 1999 Brussel
10. 52,18 Anne Michel 23 juli 1979 Moskou

Bijgewerkt: 21 augustus 2023

Continentale records (outdoor) bewerken

Continent Geslacht Prestatie Atleet Land Datum Plaats
Afrika M 43,03 (WR) Wayde van Niekerk   RSA 14 augustus 2016 Rio de Janeiro
V 49,10 Falilat Ogunkoya   NGR 29 juli 1996 Atlanta
Noord- en
Midden-Amerika
M 43,18 Michael Johnson   USA 26 augustus 1999 Sevilla
V 48,36 Shaunae Miller-Uibo   BAH 6 augustus 2021 Tokio
Zuid-Amerika M 43,93 Anthony José Zambrano   COL 2 augustus 2021 Tokio
V 49,64 Ximena Restrepo   COL 5 augustus 1992 Barcelona
Azië M 43,93 Yousef Masrahi   KSA 23 augustus 2015 Peking
V 48,14 Salwa Eid Naser   BRN 3 oktober 2019 Doha
Europa M 44,26 Matthew Hudson-Smith   GBR 24 augustus 2023 Boedapest
V 47,60 (WR) Marita Koch   GDR 6 oktober 1985 Canberra
Oceanië M 44,38 Darren Clark   AUS 26 september 1988 Seoel
V 48,63 Cathy Freeman   AUS 29 juli 1996 Atlanta

Bijgewerkt tot 25 oktober 2023

Wereldrecordontwikkeling bewerken

y = Record over 440 yards (402,34 meter)

Mannen bewerken

Tijd (s) Naam Nationaliteit Datum Plaats
Handgeklokte tijden
47 4/5 y Maxey Long   USA 29.09.1900 New York
48,2 Charles Reidpath   USA 13.07.1912 Stockholm
47 2/5 y Ted Meredith   USA 27.05.1916 Cambridge
47,6 Eric Liddell   GBR 11.07.1924 Colombes
47,0 Emerson Spencer   USA 12.05.1928 Palo Alto
46,4 Ben Eastman   USA 26.03.1932 Palo Alto
46,2 (46,28) Bill Carr   USA 05.08.1932 Los Angeles
46,1 Archibald Williams   USA 19.06.1936 Chicago
46,0 Rudolf Harbig   GER 12.08.1939 Frankfurt am Main
46,0 Grover Klemmer   USA 06.06.1941 Philadelphia
45,9 (46,00) Herb McKenley   JAM 02.07.1948 Milwaukee
45,8 George Rhoden   JAM 22.08.1950 Eskilstuna
45,4 (45,68) Lou Jones   USA 18.03.1955 Mexico-Stad
45,2 Lou Jones   USA 30.06.1956 Los Angeles
44,9 (45,07) Otis Davis   USA 06.09.1960 Rome
44,9 Mike Larrabee   USA 12.09.1964 Los Angeles
44,9 Carl Kaufmann   EUA 06.09.1960 Rome
44,5 Tommie Smith   USA 20.05.1967 San José
44,1 (44,19) Larry James   USA 14.09.1968 Echo Summit
Elektronisch geklokte tijden
43,86 Lee Evans   USA 18.10.1968 Mexico-Stad
43,29 Butch Reynolds   USA 17.08.1988 Zürich
43,18 Michael Johnson   USA 26.08.1999 Sevilla
43,03 Wayde van Niekerk   RSA 14.08.2016 Rio de Janeiro

Vrouwen bewerken

Tijd (s) Naam Nationaliteit Datum Plaats
Hand geklokte tijd
57,0 y Marlene Matthews   AUS 06.01.1957 Sydney
57,0 y Marise Chamberlain   NZL 16.02.1957 Christchurch
56,3 y Nancy Boyle   AUS 24.02.1957 Sydney
55,2 Polina Lasarewa   URS 10.05.1957 Moskou
54,0 Maria Itkina   URS 08.06.1957 Minsk
53,6 Maria Itkina   URS 06.07.1957 Moskou
53,4 Maria Itkina   URS 12.09.1959 Krasnodar
53,4 Maria Itkina   URS 14.09.1962 Belgrado
51,9 Shin Kim Dan   PRK 23.10.1962 Pyongyang
51,7 (51,77) Nicole Duclos   FRA 18.09.1969 Athene
51,7 (51,79) Colette Besson   FRA 18.09.1969 Athene
51,0 (51,02) Marilyn Neufville   JAM 25.07.1970 Edinburgh
51,0 (51,08) Monika Zehrt   GDR 04.07.1972 Colombes
49,9 Irena Szewińska   POL 22.06.1974 Rome
Elektronisch geklokte tijden
50,14 Riitta Salin   FIN 04.09.1974 Rome
49,77 Christina Brehmer   GDR 09.05.1976 Dresden
49,75 Irena Szewińska   POL 22.06.1976 Bydgoszcz
49,29 Irena Szewińska   POL 29.07.1976 Montreal
49,19 Marita Koch   GDR 02.07.1978 Leipzig
49,03 Marita Koch   GDR 19.08.1978 Potsdam
48,94 Marita Koch   GDR 31.08.1978 Praag
48,89 Marita Koch   GDR 29.07.1979 Potsdam
48,60 Marita Koch   GDR 04.08.1979 Turijn
48,16 Marita Koch   GDR 08.09.1982 Athene
47,99 Jarmila Kratochvílová   TCH 10.08.1983 Helsinki
47,60 Marita Koch   GDR 06.10.1985 Canberra

Nationale records bewerken

Mannen (outdoor) bewerken

Land Tijd Atleet Plaats Datum
  Afghanistan 50,87 Abdul Hamid Bangkok, Thailand 04 november 1997
  Albanië 46,78 Eusebio Haliti Genève, Zwitserland 28 mei 2011
  Algerije 45,13 Malik-Khaled Louahla Edmonton, Canada 04 augustus 2001
  Amerikaans-Samoa 49,45 Kelsey Nakanelua Adelaide, Australië 25 augustus 2000
  Amerikaanse Maagdeneilanden 44,77 Tabarie Henry Hutchinson, Verenigde Staten 23 mei 2009
  Andorra 48,38 Daniel Gómez Schaan, Liechtenstein 26 mei 1999
  Angola 47,38 João Paulo Lissabon, Portugal 23 juli 1995
  Anguilla 47,29 Kirthley Richardson Odessa, Verenigde Staten 19 mei 1995
  Antigua en Barbuda 45,83 Fred Sowerby Knoxville, Verenigde Staten 21 mei 1977
  Argentinië 46,18 Gustavo Aguirre Mar del Plata, Argentinië 11 december 1999
  Armenië 46,99 Akraik Hovanesian Kiev, Sovjet-Unie 14 juli 1986
  Aruba 48,07 Brian Samson Duffel, België 30 mei 1998
  Australië 44,38 Darren Clark Seoel, Zuid-Korea 26 september 1988
  Azerbeidzjan 45,83 Yuriy Dudkin Tasjkent, Sovjet-Unie 18 september 1986
  Bahama's 43,48 Steven Gardiner Doha, Bahrein 4 oktober 2019
  Bahrein 44,64 Brandon Simpson Rieti, Italië 27 augustus 2006
  Bangladesh 47,55 Mohamed Hossain Milzer Seoel, Zuid-Korea 29 september 1986
  Barbados 45,32 Elvis Forde Los Angeles, Verenigde Staten 6 augustus 1984
  België 44,43 Jonathan Borlée Londen, Verenigd Koninkrijk 4 augustus 2012
  Benin 45,88 Mathieu Gnanligo Addis Abeba, Ethiopië 1 mei 2008
  Bermuda 45,26 Troy Douglas Atlanta, Verenigde Staten 27 juli 1996
  Bhutan 57,37 Bal Bahadur Thamang Islamabad, Pakistan 3 april 2004
  Bolivia 47,72 Fadrique Iglesias Cochabamba, Bolivia 3 juni 2001
  Bosnië en Herzegovina 48,22 Amel Tuka Sarajevo, Bosnië en Herzegovina 3 juli 2010
  Botswana 45,23 California Molefe Gaborone, Botswana 5 juni 2004
  Brazilië 44,29 Sanderlei Parrela Sevilla, Spanje 26 augustus 1999
  Britse Maagdeneilanden 46,04 Dean Greenaway Lincoln, Verenigde Staten 19 mei 1979
  Brunei 48,53 Mohamed Arman Hj Sanip Taverny, Frankrijk 10 juli 1999
  Bulgarije 45,32 Iliya Dzhivondov Sofia, Bulgarije 3 juni 2000
  Burkina Faso 47,76 Ibrahim Ouedrago Ouagadougou, Burkina Faso 29 mei 1993
  Burundi 46,32 Jean-Patrick Nduwimana Tucson, Verenigde Staten 30 maart 1999

Bijgewerkt tot en met 17 juni 2012.

Bekende atleten bewerken

Mannen bewerken

Vrouwen bewerken