16e Luftwaffen-Felddivisie

De Duitse 16e Luftwaffen-Felddivisie (Duits: 16. Luftwaffen-Feld-Division) was een Duitse infanteriedivisie tijdens de Tweede Wereldoorlog. De divisie diende ongeveer anderhalf jaar als kustverdediging in Nederland, alvorens in juni 1944 naar het front in Normandië gestuurd te worden. Al in zijn eerste grote gevecht, Operatie Charnwood, werd de divisie volledig vernietigd.

16e Luftwaffen-Felddivisie
Oprichting	1 december 1942
Ontbinding	4 augustus 1944
Land	nazi-Duitsland
Krijgsmacht- onderdeel	Wehrmacht
Organisatie	Luftwaffe
Specialisatie	Infanterie
Commandanten	zie commandanten

Geschiedenis

Oprichting en inzet in 1943

De 16e Luftwaffen-Felddivisie werd op 1 december 1942 op Oefenterrein Groß-Born gevormd door de oprichtingsstaf van het XIII. Fliegerkorps uit overtollig Luftwaffe-personeel.

Al in januari 1943 werd de nog niet volledig getrainde divisie al als bezettingsmacht naar Nederland getransporteerd. De 11 treinen arriveerden rond Apeldoorn tussen 3 en 6 januari 1943. Tussen 25 januari 1943 en 8 februari 1943 verplaatste de divisie zich naar de kust (HQ in Amsterdam, later Amstelveen) en verving daar de 167e Infanteriedivisie. De divisie had daarmee de kustverdediging in het gebied IJmuiden-Haarlem-Leiden-Scheveningen.

Overgenomen in het Heer

Op 1 november 1943 werd de divisie aan de Nederlandse kust overgenomen door het Heer en kreeg de benaming 16e Felddivisie (L) (Duits: 16. Feld-Division (L)), waarbij de L voor Luftwaffe stond. In het algemeen werd (ook in officiële documentatie) de naam 16e Luftwaffen-Felddivisie verder gevoerd. Hierbij moest de divisie zijn 3e Afdeling (III. Abt., (Flak)) van het artillerieregiment afstaan. Deze bleef in de Luftwaffe en werd I./Flak-Regiment 53.

Inzet 1943/44

Operatie Charnwood

Duitse infanterie van Jäger-Regiment 32 (L) bij Collombelles

De divisie bleef vooreerst in zijn stellingen, maar toen de geallieerden op 6 juni 1944 in Normandië geland waren, werd de divisie tussen 16 en 24 juni 1944 daarheen op transport gesteld. De divisie kwam begin juli in de frontlijn net ten noorden van Caen ter vervanging van de 21e Pantserdivisie en kwam onder bevel van het 86e Legerkorps. Al op 8 juli 1944 werd de divisie in Operatie Charnwood vol aangevallen door de 3e Britse Infanteriedivisie. De stellingen van de divisie werden doorbroken en tijdens dit proces werd de divisie virtueel vernietigd, met verliespercentages tot 75%. Slechts restanten van de divisie konden zich ten zuiden van Caen weer verzamelen.

Einde

De 16e Luftwaffen-Felddivisie werd op 4 augustus 1944 opgeheven wegens extreme verliezen. De resterende infanterie werd toegevoegd aan de 21e Pantserdivisie. De andere onderdelen werden gebruikt om de 16e Infanteriedivisie op te richten.

Slagorde

• Luftwaffen-Jäger-Regiment 31 (met drie bataljons)
• Luftwaffen-Jäger-Regiment 32 (met drie bataljons)
• Luftwaffen-Artillerie-Regiment 16 (met drie afdelingen)
• Panzerjäger-Abteilung der Luftwaffen-Feld-Division 16
• Luftwaffen-Pionier-Bataillon 16
• Radfahrer-Kompanie der Luftwaffen-Feld-Division 16
• Luftnachrichten-Kompanie der Luftwaffen-Feld-Division 16
• Versorgungseinheiten der Luftwaffen-Feld-Division 16

Vanaf 1 november 1943:

• Jäger-Regiment 31 (L) (met drie, later twee bataljons)
• Jäger-Regiment 32 (L) met drie, later twee bataljons)
• Jäger-Regiment 46 (L) (met twee bataljons, de oude III./31 en III./32), vanaf februari 1944
• Artillerie-Regiment 16 (L) (met drie afdelingen)
• Füsilier-Bataillon 16 (L)
• Feldersatz-Bataillon 16 (L)
• Panzerjäger-Abteilung 16 (L)
• Pionier-Bataillon 16 (L)
• Nachrichten-Abteilung 16 (L)
• Divisionseinheiten 16 (L)

Commandanten

Rang	Naam	Begin	Eind
Oberst	Otto von Lachemair	28 november 1942	4 november 1943
Generalmajor	Karl Sievers	5 november 1943	1 augustus 1944

 

Bovenliggende bevelslagen

Legerkorps	Leger	Legergroep	Plaats/regio	Begin	Eind
88e Legerkorps	Wehrmachtsbefehlshaber Niederlande	Heeresgruppe D	Nederland	februari 1943	mei 1944
88e Legerkorps	Wehrmachtsbefehlshaber Niederlande	Heeresgruppe B	Nederland	mei 1944	medio juni 1944
86e Legerkorps	Panzergruppe West	Heeresgruppe B	Normandië	begin juli 1944	4 augustus 1944

Bronnen, noten en/of referenties

• Georg Tessin – Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht und Waffen-SS im Zweiten Weltkrieg 1939-1945. Vierter Band: Die Landstreitkräfte 15-30.
• Georg Tessin – Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht und Waffen-SS im Zweiten Weltkrieg 1939-1945. Fünfter Band: Die Landstreitkräfte 31-70.
• Werner Haupt – Die deutschen Luftwaffen-Felddivisionen 1941 - 1945
• Kevin Conley Ruffner – Luftwaffe Field Divisions 1941– 45
• 16. Luftwaffen-Feld-Division Artikel op www.lexikon-der-wehrmacht.de, geraadpleegd 29 april 2023
• Luftwaffen-Feld-Division 16 Artikel op The Luftwaffe, 1933-45, https://www.ww2.dk/, geraadpleegd 29 april 2023

Luftwaffen-Felddivisies van de Wehrmacht (1942-1945)

1e Luftwaffen-Felddivisie – 2e Luftwaffen-Felddivisie – 3e Luftwaffen-Felddivisie – 4e Luftwaffen-Felddivisie – 5e Luftwaffen-Felddivisie – 6e Luftwaffen-Felddivisie – 7e Luftwaffen-Felddivisie – 8e Luftwaffen-Felddivisie – 9e Luftwaffen-Felddivisie – 10e Luftwaffen-Felddivisie – 11e Luftwaffen-Felddivisie – 12e Luftwaffen-Felddivisie – 13e Luftwaffen-Felddivisie – 14e Luftwaffen-Felddivisie – 15e Luftwaffen-Felddivisie – 16e Luftwaffen-Felddivisie – 17e Luftwaffen-Felddivisie – 18e Luftwaffen-Felddivisie – 19e Luftwaffen-Felddivisie – 20e Luftwaffen-Felddivisie – 21e Luftwaffen-Felddivisie – 22e Luftwaffen-Felddivisie – Luftwaffendivisie Meindl